- نام
- آرم و شعار ویژه
- برنامههای خاص
- اطلاعات خاص
هر یک از این عناصر نه گانه فوق، بخشی از هویت ایستگاه یا شبکه رادیویی را میسازند، ولی درجه اهمیت آنها یکسان نیست. عناصر شکلی و صوری عموماً از درجه اهمیت کمتری برخوردارند و عناصر محتوایی و عمیقی، دارای درجه اهمیت بیشتری هستند. از میان عناصر فوق، شاید بتوان نوع اطلاعات را به عنوان مهمترین عنصر محتوایی معرفی کرد؛ هر چند نمیتوان از درجه اهمیت شکل ارائه برنامه نیز غفلت کرد. رادیویی موفق و محبوب رادیویی است که تمام عناصر نه گانه را در حداکثر ممکن و با ترکیبی مناسب برای خود فراهم نماید .
( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )
نام خوب و تاثیرگذار با فرستندهای در طول موج مناسب و با قدرتی مطلوب میتواند محمل خوبی باشد برای ارسال و انتقال اطلاعات مفیدی که در شکل و فرم مورد توجه مخاطب تولید شده و گوینده یا مجری توانایی آن را اجرا کرده است.
به این ترتیب میتوان به داشتن رادیویی محبوب و موفق یعنی رادیویی با هویت عالی و مطلوب در میان مخاطبان مباهات کرد(همان).
۲-۱۱ ویژگی های رادیو
۲-۱۱-۱ شاخصترین ویژگی رادیو
شاخصترین توانایی رادیو برای مستقیم صحبت کردن با مخاطب است. رادیو گر چه یک رسانه گروهی است، اما گروه را مخاطب قرار نمیدهد بلکه با فرد سروکار دارد. به این ترتیب رادیو یک رسانه خودمانی است، رسانه ای که مخاطبان احساس میکنند طرف صحبت آن هستند، حتی هنگامی که میدانند هزاران نفر دیگر در همان زمان به آن گوش میدهند(فلمینگ،۱۳۸۴).
۲-۱۱-۲ تخیل آمیز بودن رادیو
معروف ترین مزایا جاذبه قدرت تخیل رادیو است. از آنجا که رادیو به جای صدا و تصویر تنها صدا میفرستد، شنونده ناگزیر است اطلاعات دیداری را خود برای خود بسازد. جزئیات، توصیف میشوند و یا آن که از طریق صدا، خود را مجسم میکنند ولی این اطلاعات، برای شنونده به تصویر کشیده نشدهاند. او باید آنها را خود به تصویر بکشد و البته احتمال دارد از آنها به عنوان مبنایی برای تصاویر پیشرفتهتر از جزئیاتی که توصیف نمیشود، استفاده کند. به علاوه دامنه تخیل عملاً بی پایان است؛ جاذبه تخیلی بودن رادیو مزیتی مسلّم نسبت به فیلم و تلویزیون می بخشد(کرایسل،۱۳۸۱).
ذکر دو مورد نکته دیگر در مورد نقش تخیل ضروری است. اوّل آن که رادیو تنها رسانهای نیست که برای تخیل از آن استفاده گسترده میشود. به همان اندازه، وقتی یک کتاب میخوانیم، تمامی وجود ما فعال است و مسلماً خواندن و گوش دادن از این نظر شباهت دارند؛ یعنی در محمدودههای وسیعی که زبان ایجاد میکند، هم خواننده و هم شنونده میتوانند تصویری ذهنی از آنچه توصیف میشود، بسازند.امّا همان طور که تصاویر ادبیات کاملاً متاثر از زبان هستند، تصاویر برگرفته از رادیو نیز از لحن صداها و دیگر پدیده ها یی که بر وجود دنیای مادی دلالت میکنند، تاثیر میپذیرند. این اثرگذاری در کتاب دیده نمیشود، ولی در تئاتر، فیلم و تلویزیون مشاهده میشود.
در نتیجه تمایز پذیری رادیو از دیگر رسانه ها بدان دلیل نیست که این رسانه، تمامی تخیلات انسان را درگیر
میکند، در حالی که دریگر رسانه ها این کار را انجام میدهند، بلکه بدین علت است که تخیلات را تا گستردهای متفاوت به کار میگیرد. در ادبیات، همه چیز دیده نمیشود و به همین نحو چیزی هم شنیده نمیشود .
دومین نکته مهمی که باید در خاطر داشت آن است که تصورات به مطالب تخیلی یا غیر واقعی محدود نمیشود.
زمانی که به رادیو گوش میکنیم، نه تنها مجبوریم فضای یک نمایشنامه یا داستان را تصور کنیم، بلکه ناگزیریم از قلمروی واقعی خبر، گزارش هواشناسی و رویدادهای جاری نیز برای خود تصویری بسازیم(کرایسل،۱۳۸۱).
نقش تخیل برای شنونده یا خواننده به مراتب حیاتیتر از بیننده است. زیرا او از طریق تصویر سازی از کلمات و صداهای رادیو یا کلمات کتابهاست که رابطهاش را با فردی شکل میدهد و این ارتباط با شخصی که به حد زیادی از قبل برای او ساخته و پرداخته شده است، برقرار نمیشود.
امّا این نقش تخیل از تمایز قراردادی بین واقعیت و تخیل فراتر می رود، زیرا در کتاب و رادیو، افراد و اشیا تخیلی هستند، چه آنها در واقع وجود داشته باشند و چه وجود نداشته باشند. در رسانه های دیداری، تمایل کلی به سمت واقعیات است، امّا در کتابها و رادیو تمایلی عمومی به سمت تخیلات وجود دارد.
۲-۱۱-۳ همراه بودن رادیو
رادیو در سطح وسیعی به عنوان یک همراه استفاده میشود و بخش عمده گوش دادن به رادیو زمانی رخ میدهد که افراد تنها هستند. به عنوان یک همراه، رادیو فوقالعاده بیتوقع است و اغلب مردم ار آن به عنوان پس زمینه ای برای فعالیتهایی مانند رانندگی استفاده میکنند و به همین علت اغلب رادیو را رسانه ثانویه مینامند که تلویحاً به معنی ناقص بودن و فرو دست بودن رادیوست. اما بخشی از قدرت رادیو ناشی از قابل استفاده بودن آن در حین انجام کارهای دیگر است، تا جایی که حتی کاربران رایانه در هنگام کار کردن با رایانه شخصی خود یا گشت زدن در اینترنت، به آن گوش میدهند(فلمینگ،۱۳۸۴).
۲-۱۱-۴ عدم تداوم پیام در رادیو
یکی دیگر از ویژگی های رادیو این است که در آن تصویر یا متنی وجود ندارد، تماس غیر دیداری است و بنابراین پیام دارای تداوم نیست، برخلاف کتاب که بارها میتوانیم آن را مرور کنیم و از ابتدا به انتها برویم، در رادیو امکان چنین کاری وجود ندارد، پس پیام نباید مبهم باشد، چون در این صورت شنونده گیج و مبهوت خواهد شد، در رادیو هیچ جایی برای حشو، زائد و شرح و تفضیل و توصیف زیاده از حد وجود ندارد.
۲-۱۱-۵ انعطاف پذیری رادیو
رادیو قدرت تخیل را بر میانگیزد چون شنونده را وا میدارد تا برداشت بصری خود را به کار اندازد. همچنین میتواند مخاطبان وسیعی داشته باشد. یا از راه چخش واحد یا به صورت متوالی و از طریق تکرار پخش، سطح وسیعی از مخاطبان را جذب کند و بالاخره رادیو وسیلهی سرگرمی است، در حالی که تلویزیون رسانهای بصری است که در آن امکان استفاده از شیوهی تولیدی خلاق و هم بستگی کامل با سایر وسائل کمک آموزشی بصری وجود دارد(حنیف، ۱۳۸۴).
۲-۱۱-۶ شخصی بودن رادیو
رادیو رسانهای شخصی است و در اصل تنها تک به تک است، فردی اجرا میکند و فردی گوش میدهد. تقریباً هر کس که به رادیو گوش میدهد در آن زمان یک شخص منفرد برای خود است. رادیو هر چه به لحاظ فناوری دچار تغییر و تحول شود، در نهایت باز شخص در جایی برایتان موسیقی پخش میکند و با شما حرف میزند و در دیگر سو شنوندگانی هستند که به یک نفر گوش میدهند. این موضوع در آینده تغییر نخواهدکرد، رادیو به رشد خود ادامه خواهدداد. رادیو مهمترین و قدرتمندترین رسانه انفرادی در جامعه ماست، رادیو از بین نخواهد رفت(سباستیان،۱۳۸۸).
۲-۱۱-۷ وابستگی رادیو به زبان
رادیو به طریق خاصی با اولین وسیله تماس انسان، یعنی زبان محاوره ای ملی، رابطه مستقیم دارد، البته وجود عنصر موسیقی میتواند مقداری از وابستگی رادیو به زبان را بکاهد، اما این کاستن آنقدر نیست که یک برنامه رادیویی به زبان بیگانه به راحتی قابل شنیدن و تاثیر گذاری باشد. به همین دلیل نیز در استفاده از ماهواره، کمتر کسی به سراغ شبکه های رادیویی خارجی میرود، در حالی که کانال های دریافتی رادیویی از طریق ماهواره به اندازه کانال های تلویزیونی است و یا کمتر فردی از برنامه سازان رادیو از برنامههای خارجی الگو برداری میکند، امری که در تلویزیون به وفور اتفاق میافتد.
۲-۱۱-۸ رادیو و ارسال پیام های فرعی
رادیو هم مانند تلویزیون قابلیت ارسال پیام های فرعی را دارد و تلویزیون این قابلیت از طریق تصاویر به نمایش در می آید ولی رادیو این پیام ها را از طریق پس زمینه های صوتی به گوش مخاطب می رساند به طور مثال وقتی در یک متن نمایش وقایع داخل یک کشتی در حال حرکت را به تصویر می کشد پیام فرعی آن دریایی است که حرفی از آن گفته نشده ولی شنونده آن را به تصویر می کشد و یا فضای یک شب که در پس زمینه صدای جیرجیرک ها و صدای پارس سگ به ذهن می رسد(جوادی یگانه، ۱۳۸۳).
۲-۱۲ قابلیت های رسانه ای رادیو
رسانه های مدرن دارای جاذبه ها، جلوهها و توانایی های بی چون و چرایی هستند، با این حال رادیو همچنان تواناییهایی دارد که به آن قدرت می بخشد، از جمله این تواناییها، می توان به موارد زیر اشاره کرد:
۲-۱۲-۱ سرعت:
نخستین و مهمترین ویژگی رادیو، انتقال سریع آموزش و پیام به مخاطبان خود است. رادیو از لحاظ سرعت و تداوم انتشار و همچنین وسعت حوزهٔ انتشار برترین وسیلهٔ ارتباط جمعى است. رادیو وقایع و حوادث را زودتر از مطبوعات و حتى تلویزیون در همه جا پخش مىکند. قابلیت وسیع استفاده از گیرندههاى رادیوئى نیز نقش مهمى دارد و از این حیث رادیو در صحنهٔ رقابت با تلویزیون شکستناپذیر است.
۲-۱۲-۲ دسترسی:
در هر جا میتوان به رادیو دسترسی یافت و یا آن را به همراه داشت به خصوص از دهه ۱۹۶۰ به بعد که رادیو کوچکتر و قابل حمل تر شد.
۲-۱۲-۳ غلبه بر زمان و مکان:
ویژگی شنوایی بودن این رسانه و دستگاه های بسیار کم حجم امروزی سبب شده است تا مردم بدون محدودیت زمان و مکان، مورد خطاب این رسانه قرار گیرند.
۲-۱۲-۴ بهره گیری آسان:
رادیو مخاطب را درگیر خود نمیکند، اما بیننده تلویزیون، خواننده مطبوعات و کاربر رایانه نمیتواند هیچ کار دیگری انجام دهد. رادیو را میتوان هنگام رانندگی، کار، آشپزی و غیره شنید و پیام آن را دریافت کرد.
۲-۱۲-۵ ارزانی:
رادیو رسانه ارزانی است. قیمت یک گیرنده رادیو به هیچ وجه با تجهیزات تلویزیونی، ماهوارهای و رایانه ای قابل مقایسه نیست.
۲-۱۲-۶ صدا:
این عامل در تلویزیون، ماهواره و حتی رایانه هم وجود دارد، اما صدا در رادیو در غیبت تصویر، طبیعیتر و صمیمیتر جلوه میکند، قدرت صدا در رادیو اصلی است، در حالی که در سایر رسانه ها فرعی محسوب میشود و در وجه دوم و گاهی چندم قرار دارد.گرویل من در کتاب جمهوری الکترونیک، حاصل یک تحقیق در دانشگاه بروکلین نیویورک چنین اعلام کرد: مردم، نوشته ها را رسمیتر از گفته ها میپندارند، گویا حروف سندیت و اعتبار بیشتری دارند، با این همه مردم به صدا بیشتر اعتماد میکنند و آن را صمیمی مییابند، به خصوص به پیام های بدون تصویر، اعتماد بیشتری دارند، به شرط آن که با لحن و شیوهی خود آنان یا بستگان آنان بیان شود. در لحن و چرخش آوا رمزی هست که آن را باور پذیرتر میکند، رادیو این خصلت را داراست، میتوان با اتکا بر این خصلتهای معتبر، رسانه رادیو را با واقع بینی بازسازی و تقویت کرد(قاضی زاده، ۱۳۸۳).