۳-۸- تجزیه آماری داده ها
تجزیه و تحلیل داده های آزمایش شامل: تجزیه واریانس، مقایسه میانگینها، تعیین همبستگی، تجزیه خوشه ای داده ها (کلاستر)، تجزیه رگرسیون به روش های Forward، Stepwise و Backward، تعیین وراثتپذیری صفات و تجزیه به عاملها، با بهره گرفتن از نرم افزار SAS انجام شد. در محاسبه همبستگی بین صفات کمی از ضریب رگرسیون پیرسون و صفات کیفی از ضریب همبستگی اسپیرمن استفاده شد. مقایسه میانگین به کمک آزمون دانکن و جهت رسم گرافها از نرمافزار اکسل استفاده شد.
۳-۸-۱- نحوه تجزیه خوشه ای (کلاستر)
تجزیه خوشه ای داده ها (کلاستر) با دو روش WARD و UPGMA انجام شد با توجه به اینکه نتایج گروهبندی در روش WARD با خصوصیات فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی ارقام تجاری بکار رفته در آزمایش مطابقت داشت و بنابراین روش WARD انتخاب شد، محل برش با ضریب تشخیص (R²) 2/0 تعیین شد زیرا در این محل برش کلونها از لحاظ خصوصیات فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی با همدیگر مطابقت داشتند. R² تغییرات واریانس داخل کلاستر را نشان می دهد هرچه R² کمتر باشد خطای بین کلاستر ها کمتر و تشابه داخل کلاستر بیشتر است.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۴– نتایج و بحث
۴-۱ – قطر ساقه، تعداد ساقه اصلی و ارتفاع بوته
اختلاف بین صفات مختلف در کلونها و ارقام مختلف عامل ایجاد تنوع بین کلونها و ارقام میباشد. نتایج تجزیه واریانس در جدول ۴-۱ نشان داد که برای ارتفاع بوته، قطر ساقه و تعداد ساقه اصلی بین کلونهای مختلف در سطح ۱% اختلاف معنیدار وجود دارد که نشان دهنده وجود تنوع بین کلونها و ارقام مورد آزمایش برای صفات یاد شده است، این نتایج با نتایج ارسلان (۲۰۰۷)، موسیپور گرجی و همکاران (۱۳۸۷ و ۱۳۸۴)، دهدار (۱۳۸۱)، جم و همکاران (۱۳۸۴)، خان و همکاران (۲۰۱۱)، حسنپناه و همکاران (۲۰۰۹) و صمدی فروشانی و همکاران (۱۳۸۸) مطابقت داشت.
نتایج مقایسه میانگین برای صفت قطر ساقه طبق جدول ۴-۲ نشان داد که دامنه تغییرات آن بین ۶۷/۶ و ۱۵/۱۱ میلیمتر بوده و کلون شماره ۳۰۴ قطر ساقه بیشتری نسبت به ارقام شاهد و بقیه کلونها داشت و در گروه A قرار گرفت و کلون شماره ۶۳ قطر ساقه کمتری نسبت به ارقام شاهد و بقیه کلونها داشت و در گروه G قرار گرفت. دامنه تغییرات قطر ساقه در تحقیقهای انجام شده توسط موسیپور گرجی و همکاران(۱۳۸۵) بین ۶/۷ و ۷/۱۲ میلیمتر، فلنجی و احمدیزاده (۲۰۱۱) بین ۶۶/۷ و ۳۳/۱۳ میلیمتر بوده است.
نتایج مقایسه میانگین برای صفت ارتفاع بوته طبق جدول ۴-۲ نشان داد که دامنه تغییرات آن بین ۱۶/۴۱ و ۸۳/۸۳ سانتیمتر بوده و کلون شماره ۴۸ ارتفاع بوته بیشتری نسبت به ارقام شاهد و بقیه کلونها داشت و در گروه A قرار گرفت و کلون شماره ۳۲ ارتفاع بوته کمتری نسبت به ارقام شاهد و بقیه کلونها داشت و در گروه F قرار گرفت. دامنه تغییرات ارتفاع بوته در تحقیقهای انجام شده توسط امینی و آگاهی(۱۳۸۴) بین ۴۵ و ۶۷/۶۶ سانتیمتر، پرویزی (۱۳۸۵) بین ۵/۳۸ و ۷۵/۵۵ سانتیمتر، فلنجی و احمدیزاده (۲۰۱۱) بین ۳۳/۳۶ و ۳۷/۶۸ سانتیمتر، خیاطنژاد و همکاران (۲۰۱۱) بین ۴/۲۸ و ۲/۷۱ سانتیمتر بوده است.
نتایج مقایسه میانگین برای صفت تعداد ساقه اصلی طبق جدول ۴-۲ نشان داد که دامنه تغییرات آن بین ۷۲/۲ و ۴۴/۷ عدد بوده و رقم شاهد ساتینا تعداد ساقه اصلی بیشتری نسبت به سایر ارقام و کلونها داشت و در گروه A قرار گرفت و کلون شماره ۱۰۲ تعداد ساقه اصلی کمتری نسبت به ارقام شاهد و بقیه کلونها داشت و در گروه E قرار گرفت. دامنه تغییرات تعداد ساقه اصلی در تحقیقهای انجام شده توسط امینی و آگاهی(۱۳۸۴) بین ۴ و ۱۲ عدد، پرویزی (۱۳۸۵) بین ۵/۴ و ۶/۷ عدد، دهدار (۱۳۸۱) بین ۳۷۵/۳ و ۶۲۵/۵ عدد، خیاطنژاد و همکاران (۲۰۱۱) بین ۸/۲ و ۴/۴ عدد، موسیپور گرجی و همکاران (۱۳۸۵) بین ۸۶/۱ و ۲۳/۵ عدد، فلنجی و احمدیزاده (۲۰۱۱) بین ۴۰/۱ و ۵۳/۳ عدد بوده است.
صفات قطر ساقه، تعداد ساقه اصلی و ارتفاع بوته از صفات مورفولوژیکی میباشد که بهواسطه ژنوتیپ ارقام بروز میکنند هرچند که شرایط محیطی از جمله خاک، آبوهوا روی این صفات تاثیر میگذارند ولی عامل ژنوتیپ در کنترل این صفات بارزتر میباشد و درمجموع اختلاف بین کلونها در صفات مذکور به ژنوتیپ آنها باز میگردد. در بخش آنالیز همبستگی به تفصیل در مورد روابط بین این صفات با عملکرد و اجزای عملکرد بحث خواهد شد.
جدول ۴ – ۱ – تجزیه واریانس مربوط به صفات قطر ساقه، تعداد ساقه اصلی و ارتفاع بوته.

منبع تغییر
درجه آزادی
میانگین مربعات (MS)

قطر ساقه
تعداد ساقه اصلی
ارتفاع بوته

بلوک
۲
^**۶۸/۴
^ns53/2
^ns9/55

تیمار
۳۳
^**۸۹/۲
^**۳۴/۳
^**۶۹/۲۶۶

خطا
۶۶

C.V. آزمایش