- تولید و نشر محتوا، شامل:
- آموزش
- فرصت‌های اقتصادی و تولید درآمد
- توسعه روستایی
- بهبود سلامت شهروندان نظیر استفاده از درمان راه دور
- امنیت و نظارت بر مسائل زیست‌محیطی
- مدیریت اقتصادی و دولتی
- کتابخانه‌های الکترونیکی
- تجارت الکترونیکی
- بانکداری الکترونیکی
- آموزش الکترونیکی
همان‌گونه که ملاحظه می‌شود برای هر یک از بخش‌های سه‌گانه در فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات، محدوده خاصی در نظر گرفته‌شده است، ولی در عمل تعیین دقیق این محدوده، امری دشوار و گاهی غیرممکن است. مثلاً برنامه‌های نرم‌افزاری در بخش فن‌آوری اطلاعات قرارگرفته ولی امکان پیاده‌سازی آنان در زیرمجموعه کاربردهای اطلاعات نیز وجود دارد.همچنین ارتباطات چندرسانه‌ای در زیرمجموعه زیرساخت اطلاعات قرار گرفته‌اند، ولی امکان پیاده‌سازی برخی از ویژگی‌های چندرسانه‌ای در زیرمجموعه فن‌آوری اطلاعات، نیز وجود دارد.
( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )
علیرغم عدم وجود محدوده‌ای مشخص و شفاف برای هر یک از عناصر موجود در بخش‌های سه‌گانه زیرساخت فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات، می‌توان با لحاظ نمودن وزن به‌کارگیری امکانات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری در هر یک از بخش‌ها، به یک مرزبندی خاص دست‌یافت.
در زیرمجموعه فن‌آوری اطلاعات، از سخت‌افزارهای متعددی نظیر سرویس‌دهندگان، ایستگاه‌های کاری و برخی رایانه‌های بزرگ به همراه دستگاه‌های ذخیره‌سازی مختلفی، استفاده می‌گردد ( نظیر استفاده از کامپیوترهای داخلی که مسئول سرویس‌دهی به سایر عناصر موجود در بخش فن‌آوری اطلاعات بوده و یا سرویس‌دهندگان خارجی که مسئولیت ارائه سرویس‌های داده نظیر اینترنت را بر عهده‌دارند). علیرغم استفاده گسترده از عناصر سخت‌افزاری در زیرمجموعه فن‌آوری اطلاعات، نرم‌افزار حضوری چشمگیرتر داشته و بیشتر عملیات این بخش مستلزم استفاده از نرم‌افزار می‌باشد.
هدف عمده در بخش کاربردهای اطلاعات، ارائه سرویس‌ها و خدمات گسترده به‌منظور افزایش کار آیی و بهره‌وری در ابعاد متفاوت اجتماعی در یک جامعه اطلاعاتی است. در این رابطه با توجه به نقش محوری و حمایت بخش زیرساخت اطلاعات و دستاوردهای بخش فن‌آوری اطلاعات، امکان ارائه سرویس‌ها و خدمات متنوع، گسترده و پویائی در بخش کاربردهای اطلاعات، فراهم می‌گردد. در بخش کاربردهای اطلاعات، علیرغم استفاده از سخت‌افزار، محور عملیات و هسته اساسی را طراحی و پیاده‌سازی نرم‌افزار تشکیل می‌دهد (منتظری، ۱۳۸۷).
همان‌گونه که ملاحظه می‌شود، در زیرساخت اطلاعات علیرغم استفاده از نرم‌افزار، سخت‌افزار حضوری برجسته داشته، این وضعیت در بخش‌های فن‌آوری اطلاعات و کاربردهای اطلاعات، برعکس می‌باشد. پس از ایجاد هر یک از بخش‌های سه‌گانه فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات، زیرساخت فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات ایجاد و امکان ارتباط آن با سایر بخش‌ها به‌منظور نیل به توسعه همه‌جانبه وجود خواهد داشت. در این راستا لازم است که در خصوص ایجاد سه بخش مذکور به‌صورت مستمر، سامانمند و هدفمند، تلاش شود. بدیهی است تعلل در هر یک از بخش‌های فوق، امکان استفاده از مزایا و دستاوردهای فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات را عملاً با مشکل مواجه می کند. در برخی از کشورها با توجه به جایگاه گسترده تجهیزات سخت‌افزاری و ارتباطی در ایجاد زیرساخت اطلاعات، تمامی تلاش‌های انجام‌شده در جهت توسعه فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات، محدود به این بخش بوده و به سایر بخش‌ها ( فن‌آوری اطلاعات و کاربردهای اطلاعات ) کمتر توجه می‌گردد. زیرساخت اطلاعات، صرفاً بستر ارتباطی است و گزینه‌های متعددی را به‌منظور استفاده از دستاوردها و مزایای فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات در اختیار شهروندان یک جامعه قرارمی دهد و می‌بایست تلاش مضاعفی در جهت توسعه سایر بخش‌ها و یا ایجاد زیرساخت‌های جانبی دیگر نیز صورت پذیرد. مثلاً بدون وجود یک زیرساخت قانونی، امکان استفاده از مزایای فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات در مواردی همچون تجارت الکترونیکی، وجود نخواهد داشت (همان منبع).
۲-۱-۹٫ کاربردهای فناوری اطلاعات و ارتباطات در سازمان
فن‌آوری اطلاعات در سازمان‌ها، کاربردهای متعددی دارد. امروزه بسیاری از فعالیت‌ها سازمانی با بهره گرفتن از فن‌آوری اطلاعات صورت می‌گیرد. این امر موجب افزایش سرعت انجام فعالیت‌ها و بالا رفتن دقت و سطح اطمینان در آن‌ها می‌شود. گسترش به‌کارگیری فن‌آوری اطلاعات در انجام امور به حدی است که در صورت عدم وجود این فناوری‌ها، انجام بسیاری از آن‌ها اگر غیرممکن نباشد، با دشواری روبرو بوده و سطح کارایی به‌طور بارزی کاهش می‌یابد. کاربردهای فن‌آوری اطلاعات به نظر اکثر صاحب‌نظران به سه گونه عمده شامل کاربرد عملیاتی[۲۷]۱، کاربرد اطلاعاتی[۲۸]۲ و کاربرد استراتژیک[۲۹]۳ تقسیم می‌شوند، که هر سازمانی با توجه به نوع فعالیت خود، ترکیبی از آن‌ها را بکار می‌گیرد.
۱-کاربرد عملیاتی
استفاده از فن‌آوری اطلاعات در یک وظیفه تخصصی را “کاربرد عملیاتی ” فن‌آوری اطلاعات می‌نامند. تهیه لیست حقوق کارکنان، تهیه فاکتورهای فروش، پیش‌بینی موجودی، برنامه‌ریزی تولید، توزیع و تخصیص نیروی کار، هزینه‌یابی صنعتی، نگهداری و تعمیرات و سایر وظایف تخصصی ازجمله زمینه‌های کاربرد عملیاتی فن‌آوری اطلاعات هستند. در جدول (۱-۲) نمونه‌هایی از این کاربردهای عملیاتی ذکرشده است.
به‌طورکلی، کاربردهای عملیاتی رایانه چهار نتیجه را به دنبال دارند:
- افزایش بهره‌وری
- افزایش نسبت اثربخشی به هزینه از طریق کاهش هزینه‌های عملیاتی
- ارائه روش‌های کنترل فعالیت‌های منابع انسانی
- افزایش قدرت رقابت سازمان در اثر پیشرفت‌های حاصله در کنترل کیفی و نوآوری‌ها (زفان[۳۰]۵، ۱۹۹۲، ۳۴)
به‌کارگیری فن‌آوری اطلاعات در سطوح عملیاتی موجب افزایش بهره‌وری می‌گردد. مدیران اساساً با این انگیزه به سرمایه‌گذاری در فن‌آوری اطلاعات مبادرت می‌ورزند که امکان افزایش تولید (کالا و خدمات) را با مقدار ثابت داده‌ها میسر می‌کند. در یک محیط تولیدی، استفاده از وسایل و تجهیزات رایانه‌ای سطح ضایعات را به حداقل رسانده و سطح تولید را بالا می‌برد. همچنین کاهش ساعات کار ماشین و نیروی انسانی نیز که در اثر به‌کارگیری تجهیزات رایانه‌ای حاصل می‌شود هزینه را کاهش داده و نسبت اثربخشی به هزینه را افزایش می‌دهد.
پیشرفت‌های حاصله در فن‌آوری اطلاعات تا حدی گسترش‌یافته که از آن‌ها در بازاریابی و تحقیقات بازار نیز استفاده می‌شود. پیشرفت‌های مزبور این امکان را به مؤسسات داده است که از طریق سیستم‌های تخصصی و نرم‌افزارهای مربوطه و با توجه به اطلاعات به‌دست‌آمده از رقبا، مدیران سازمان‌ها را در تدوین خط‌مشی‌های بازاریابی یاری می‌دهند. همچنین فن‌آوری اطلاعات با افزایش کیفیت کالا و خدمت، یک مزیت رقابتی برتر برای مؤسسه ایجاد می‌کنند.
به‌طورکلی، کاربرد عملیاتی رایانه و فناوری‌های اطلاعات در سازمان موجب رعایت اصول مدیریت علمی در سطح بالا می‌گردد، چراکه نتیجه آن افزایش تخصص، کاربر اساس شایستگی و صلاحیت، انجام دقیق و کارایی امور است.
جدول (۱-۲): کاربردهای فن‌آوری اطلاعات در سازمان
کاربرد عملیاتی
کنترل موجودی – نگهداری و تعمیرات – حسابداری مالی – خرید – کنترل تجهیزات – کنترل حساب‌ها – کارگزینی – کنترل کیفیت – متن نگاری – کنترل پروژه، سایر موارد
کاربرد اطلاعاتی
برنامه‌ریزی – اصول – تحقیقات بازاریابی – تحقیق و توسعه – تحقیق در عملیات – تشکیلات و روش‌ها – روابط عمومی – حمل‌ونقل – پیش‌بینی فروش – مدارک پرسنلی – دفترداری – تحلیل ریسک – سایر موارد
۲-کاربرد اطلاعاتی
زمینه دیگر کاربرد فن‌آوری اطلاعات، کاربرد اطلاعاتی است. فن‌آوری اطلاعات در ایفای نقش اطلاعاتی، جمع آوری، ذخیره و انتشار اطلاعات را تسهیل می کند. به‌عبارت‌دیگر، اگر رایانه و سایر فناوری‌های عملیاتی در نقش کاربرد عملیاتی به‌عنوان یک وسیله و ابزار مکانیکی تبدیل داده به ستاده عمل می‌کنند، در نقش اطلاعاتی به‌عنوان یک عنصر هسته‌ای در جمع آوری، انتقال و انتشار عناصر و عوامل اطلاعاتی به شمار می‌روند. نقش اطلاعاتی به کنترل و انتشار اطلاعات بر اساس اهداف، مقررات و استانداردهای سازمان به شرح زیر کمک می‌کند.
- فن‌آوری اطلاعات به انتشار سریع اطلاعات رسمی درون سازمان بین واحدهای اصلی و فرعی و همچنین بین سازمان کمک می‌کند.
- فن‌آوری اطلاعات به هماهنگی بیشتر بین واحدهای اصلی و فرعی سازمان می انجامد.
