۲-۱-۱- مقدمه‌ای بر آلاینده‌های آب
امروزه به دلیل رشد فزاینده جمعیت وگسترش روزافزون واحدهای صنعتی و با توجه به محدود بودن منابع آب، تولید پساب‌های صنعتی و آلودگی منابع آبی یکی از مشکلات مهم اجتماعی و اقتصادی محسوب می‌شود[۸۰،۱۲،۵۴،۸۸]. تخلیه پساب‌های رنگی و غیر رنگی صنایع مختلف مانند، نساجی، کاغذسازی، آرایشی و بهداشتی، کشاورزی، پلاستیک و چرم، معضلات زیست‌محیطی شدیدی را به وجود می‌آورد[۷۱،۶۲]. از میان صنایع مختلف صنعت نساجی در سال‌های اخیر گسترش روزافزونی داشته است. تحقیقات نشان می‌دهد که سالانه حدود ۴۰ میلیون تن منسوجات در جهان تولید می‌شود که پساب تولیدی این صنایع حدود ۴ تا ۸ میلیون مترمکعب در سال می‌باشد[۲۴،۱۰۹،۷۰]. این پساب‌ها حاوی مواد رنگزای شیمیایی هستند که در مقابل فرآیندهای تجزیه بیولوژیکی مقاوم هستند. وجود رنگزا در پساب، مانع نفوذ نور خورشید به داخل آب می‌شود و سرعت فرآیندهای فتو سینتیک در آب‌های سطحی کاهش می‌یابد. علاوه بر آن اکثر رنگ‌های مصرفی نساجی منشا آلی داشته و عمدتاً از نمک‌های دی آزو، فتالوسیانین و آنتراکینون که دارای حلقه بنزن است، تهیه می‌شوند که بسیاری از این رنگزا ها دارای اثرات سرطان‌زایی بوده و در بسیاری از موارد، مولد بروز جهش‌های ژنتیکی در موجودات زنده هستند [۵۱،۸۱،۴۲،۳۴،۱۰۴،۱۱۰]. اغلب رنگ‌های مورداستفاده صنایع نساجی به دلیل ایجاد کمپلکس های قوی، غیرقابل تجزیه بیولوژیکی بوده و فرآیندهای تصفیه متداول پساب مانند انعقاد ولخته سازی، ترسیب شیمیایی روش مؤثری برای حذف آن‌ها محسوب نمی‌گردد. هم‌چنین این روش‌ها معمولاً تولید مقادیر قابل‌توجهی لجن می‌نمایند که مشکلات زیست‌محیطی دیگری را به دنبال داشته و در غلظت‌های کم، سینتیک واکنش کند بوده و میزان غلظت باقیمانده رنگ هنگام تخلیه بیشتر از حد مجاز خواهد بود[۴۵]. فرآیندهای پیشرفته نیز اغلب هزینه‌بر بوده و راهبری آن‌ها نیاز به نیروی متخصص دارد. وجود چنین مشکلاتی همواره محققین را بر آن داشته که به دنبال روش‌های جدید در این زمینه باشند[۹۱].

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۲-۱-۲- رنگ
ناحیه نامرئی امواج الکترومغناطیس شامل طول‌موج‌های محدود ۴۰۰nm تا ۸۰۰nm است. تابش پایین‌تر از ۴۰۰nm قابل‌رؤیت نیست و در ناحیه ماورای بنفش قرار دارد. تابش بالاتر از ۸۰۰nm قابل‌رؤیت نیست و در ناحیه مادون‌قرمز قرار دارد. نور سفید یعنی تابشی که تقریباً به‌طور یکنواخت در گستره ۴۰۰ تا ۸۰۰nm گسترده است، چنانچه از یک منشور یا یک شبکه پراش عبور کند، به طیف‌های رنگی که عبارت‌اند از: بنفش، نیلی، آبی، زرد، نارنجی و قرمز تجزیه می‌شود.
زمانی که یک سطح رنگی، به‌وسیله یک دسته شعاع نور سفید روشن می‌شود، تعداد معینی از طول‌موج‌ها جذب می‌شوند و نور بازتابیده که فاقد تابش‌های جذب‌شده است، روی قسمت شبکیه یک‌چشم معمولی، اثر می‌گذارد. نتایج حاصل از تجربیات معمول نشان می‌دهند که، اگر یک شیء رنگی ثابت تحت تابش نورهای مختلفی مانند نور روز، لامپ بخار جیوه، نور سدیم و یا نورهای مصنوعی دیگر واقع شود رنگ ظاهری آن متفاوت مشاهده می‌شود.
تمام مواد رنگی، رنگینه ها و رنگدانه ها، قابلیت جذب تعدادی از تابش‌های ناحیه مرئی رادارند و چنین جذبی به خواص مولکولی جسم بستگی دارد.
جدول ۱-۱ به نام مولر^[۱]۱ رابطه بین تابش‌های جذب‌شده و رنگ ظاهری جسم برای تعدادی از اجسام انتخاب‌شده که هرکدام یک نوار باریک جذبی دارند، داده‌شده است. اگر طول‌موج‌های مربوط به رنگ دیده‌شده (رنگ جسم) به تابش‌های جذب‌شده افزوده شود، رنگ سفید به دست می‌آید. به جفت رنگ‌های دیده‌شده و جذب‌شده رنگ‌های مکمل می‌گویند [۵].
جدول ۲-۱- رابطه بین رنگ جذب‌شده و رنگی که دیده می‌شود