- حافظ ابو عبد الله محمّد بن اسماعیل بخاری، متوفای(۲۵۶) ، نگارنده کتاب صحیح معروف که یکی از صحاح شش گانه می باشد. وی این حدیث را در کتاب تاریخ[۱۴۷]خود ذکر کرده است [ و عجیب آن است که در کتاب صحیح خود آن را نقل نکرده و بدین وسیله صحّت کتاب خود را زیر سؤال برده است !].
- حافظ محمّد بن عیسی، ابو عیسی ترمذی، متوفای(۲۷۹) .
وی یکی از ائمه ششگانه صاحبان صحاح و از هرگونه توثیقی بی نیاز است.
- حافظ احمد بن یحیی بلاذری، متوفای(۲۷۹) .
ائمه اسلام بر وی و بر کتابش اعتماد کرده و از این کتاب و دیگر کتابهایش از زمان وی تا کنون، نقل می کنند. این حدیث را در کتاب «أنساب الأشراف »[۱۴۸] آورده است.
- حافظ عبد الله بن احمد بن حنبل، ابو عبد الرحمن شیبانی، متوفای(۲۹۰) .
خطیب بغدادی در تاریخ خود [۱۴۹]، وی را به ثقه بودن، توان ثبت و ضبط و فهم مطالب، ستوده است. ذهبی در کتاب «تذکره » [۱۵۰] گفته است :
هماره مشاهده می کنیم که بزرگان برای عبد الله به شناخت رجال احادیث و شناخت علل حدیث [ اشکالات و ضعفهای موجود در احادیث ] و اسامی روات و مواظبت و استمرار بر طلب حدیث، گواهی می دهند تا بدانجا که برخی افراط کرده، وی را بر پدرش – امام حنبلیان – در کثرت [نقل حدیث ] و شناخت احادیث، مقدم می دانند.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
- حافظ ابو عبد الرحمن احمد بن شعیب نسائی، نگارنده «سنن » متوفای(۲۰۳) در سن(۸۸) سالگی.
ذهبی در کتاب «تذکره »[۱۵۱] از دار قطنی چنین حکایت کرده است :
نسائی در عصر خود فقیه ترین مشایخ مصر و آگاه ترین آنها به حدیث بوده است.
وی حدیث غدیر را در کتاب «سنن »[۱۵۲] و کتاب «خصائص »[۱۵۳] به طریقهای فراوان که همگی صحیح و رجالشان ثقه اند، نقل کرده است.
- حافظ محمّد بن جریر طبری، ابو جعفر، نگارنده کتاب تفسیر و کتاب تاریخ معروف، متوفای(۳۱۰) . ذهبی در کتاب «تذکره»[۱۵۴]وی را به امامت زهد و دوری از دنیا ستوده است. او کتابی مستقل پیرامون غدیر نگاشته است.
- ابو عمر احمد بن عبد ربه قرطبی، متوفای(۳۲۸) .
ابن خلکان در کتاب «تاریخ » [۱۵۵] خود در شرح حال وی چنین نگاشته است :
وی از عالمانی است که محفوظات فراوانی داشته و از اخبار مردم اطلاعات گسترده ای دارد. وکتاب «العِقد الفرید» را که از کتابهای سودمند است، نگاشته است.
در کتاب «العِقد الفرید »[۱۵۶] آمده است :
علی در سن پانزده سالگی اسلام آورد، او اولین کسی است که به لا اله الا الله و محمّد رسول الله، شهادت داده است، و پیامبر اکرم علیه الصلاه و السلام در حق وی فرموده است : «من کنت مولاه فعلی مولاه، اللهم وال من والاه و عاد من عاداه».
- حافظ علی بن عمر بن احمد دارقطنی [۱۵۷]، متوفای(۳۸۵) .
شرح حال وی در بسیاری از کتابهای تراجم احوال و تاریخ یافت می شود.
خطیب بغدادی در کتاب «تاریخ »[۱۵۸] خود گفته است :
وی در عصر خویش یگانه، بزرگ و رئیس، بی نظیر، و امام بوده است. علم حدیث و شناخت ضعفهای آن و نامهای رجال حدیث و احوال راویان، به وی ختم می شود . وی فردی راستگو، امانتدار، فقیه و عادل بوده و شهادتش پذیرفته می شده و دارای عقیده ای درست و مذهبی سالم بوده و درعلوم دیگر غیر از علم حدیث نیز تبحّر داشته است.
- متکلم قاضی محمّد بن طیب بن محمّد، ابوبکر باقلانی، متوفای(۴۰۳) ، از اهل بصره، و ساکن بغداد بوده است، وی از بزرگان علم کلام بوده و در این علم بسیار نگاشته است.
خطیب بغدادی در کتاب «تاریخ »[۱۵۹] خود وی را توثیق کرده و ستوده است.
- ابو اسحاق احمد بن محمّد بن ابراهیم ثعلبی نیشابوری [۱۶۰]، مفسر مشهور، متوفای(۴۲۷، ۴۳۷) . ابن خلکان در کتاب «تاریخ »[۱۶۱]خود در شرح حال او نوشته است:
وی در عصر خود یگانه علم تفسیر بوده، و تفسیر کبیر را که بردیگر تفاسیر برتری دارد، نگاشته است.
- حافظ احمد بن حسین بن علی، ابو بکر بیهقی، متوفای(۴۵۸) در سن(۷۴) سالگی. بیشتر نگارندگان کتابهای تراجم احوال و تاریخ، شرح حال وی را نوشته اند.
ابن اثیر در کتاب «الکامل»[۱۶۲] از وی چنین یاد کرده است :
او بر مذهب شافعی در حدیث و فقه امام بوده است. دارای تألیفات خوب فراوان است ؛ یکی از آنها کتاب «السنن الکبیر »- در ده مجلّد – است.فردی عفیف و زاهد بوده است.
- حافظ أبو عمر، یوسف بن عبد الله بن محمّد بن عبد البرّ نمری، قرطبی، متولّد(۳۶۸) و متوفای(۴۶۳)، نگارنده کتاب «استیعاب ». وی در علم أنساب و أخبار اطلاعات فراوانی داشته است.[۱۶۳]
۴٫ نویسندگان پیرامون حدیث غدیر
توجه علما به این حدیث به حدی بوده است که نقل آن در لابلای کتابها قانعشان نساخته است و پیرامون آن کتابهای مستقلی نگاشته اند، بدین منظور سندهایی از این روایت را که به آنها ختم می شود تدوین کرده و طریقهایی را که صحیح دانسته اند، تعیین کرده اند. این تلاشها به جهت حفظ و مصونیت متن آن از نابودی و تحریف بوده است؛ از آن نویسندگان است :
