اختیار:
اگر بودجه ریزان در اجرای بودجه ریزی عملیاتی و یا در مراحل آن اختیار لازم را نداشته باشند اجرا با مشکل روبرو خواهد شد.سه بعد مهم از اختیار وجود دارد:
اختیار قانونی:
فرآیندهای رسمی بودجه ریزی اغلب به صورت فشرده قانونمند می شود. اصلاحات جدید در صورت تعارض با این قانون نمی تواند اجرا شود.در برخی دولتها استفاده بالقوه از ارزیابی عملکرد در بودجه توسط قوانین و مقررات منابع انسانی محدود می شود.در برخی دولتها به دلیل اینکه بودجه بر مبنای ورودی ها تنظیم و سازماندهی می شود در مورد قوانین استفاده از اطلاعات عملکرد در بودجه دارای مشکل می باشند.به طوریکه استفاده حداقل از اطلاعات عملکرد در بودجه بر مبنای این واقعیت توجیه می شود که بودجه بدون اطلاعات عملکرد تصویب می شود. (Andrews,2004,p:336)
اختیار رویه ای:
سنجش عملکرد و استفاده بالقوه از اطلاعات عملکرد اغلب در فرآیندهای بودجه موجود مورد غفلت واقع می شود. مشخصه فرآیندهای موجود رویه های رسمی است که به عنوان یک قاعده رفتار بودجه ریزی را ملزم می کند.
اجرای موفقیت آمیز اصلاحات نیازمند سازگاری مدل اصلاحات با این قوانینو رویه ها است. در برخی دولتها قوانین و رویه های موجود بر ورودی ها و تشریح دقیق فصول و مواد هزینه تاکیدمی کنند که این موضوع نقش بالقوه اطلاعات حاصل از ارزیابی عملکرد را تضعیف می کند.
بسیاری از رویه های بودجه ریزی سنتی علی رغم تلاشهایی برای الزام تصمیم گیرندگان برای استفاده از اطلاعات حاصله از بودجه ریزی بر مبنای عملکرد هنوز وجود دارد.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

انعطاف در جابجایی بودجه ها یکی از رویه هایی است که می تواند بر اجرای بودجه ریزی عملیاتی تاثیر گذار باشد.یکی از ابعاد مهم بودجه ریزی عملیاتی فراهم ساختن شرایطی برای سازمانها برای تخصیص بودجه بر اساس صلاحدید خود می باشد.(young,2003,p:20)
اختیار سازمانی:
اختیارات سازمانی در رابطه با بهره گرفتن از اطلاعات عملکرد متاثر از مقامات سیاسی می باشد و تصمیمات در رابطه با تخصیص منابع اغلب در چارچوب اختیارات اخذ می شود که علاقه چندانی به استفاده از اطلاعات حاصل از ارزیابی عملکرد ندارد که این امر منجر به شکست اصلاحات خواهد شد.
پذیرش:
مقاومت در برابر اصلاحات از جانب برخی مقامات دولتی ، روسای بخشها وکارکنان ممکن استبزرگترین مانع برای اجرا واستفاده از سنجش عملکرد باشد .(kline,1997,p:47)
اگر بودجه ریزی عملیاتی توسط این گروها پذیرفته شود به احتمال زیاد اجرا خواهد شد . برای اجرای موفق بودجه ریزی عملیاتی ، مقامات دولتی ، مدیران اداری وکارکنان باید متقاعد گردند که بودجه ریزی عملیاتی در خور تلاش به منظور کاهش هزینه ها و نیل به منافع کوتاه مدت و بلند مدت دولت واجتماع می باشند .
سه جنبه از پذیرش مورد نیاز است :
پذیرش سیاسی:
پذیرش مقامات سیاسی در حمایت وتامین منابع مالی برای اجرای بودجه عملیاتی بسیار حیاتی می باشد در حالیکه سنجش واستفاده از اطلاعات عملکرد پیامدهایی برای مقامات انتخابی وانتصابی دارد. صاحبنظران معتقدند سیاستمداران اغلب در مقابل استفاده از اطلاعات عملکرد در تصمیمات تخصیصی مقاومت می کنند .
چون یک چنین اطلاعاتی آسیب پذیری آنها در برابر مردم را افزایش می دهد، به خصوص در رابطه با برنامه های بلند مدت که ممکن است در کوتاه مدت به خوبی اجرا نشود.به همین خاطر اهداف کوتاه مدت به جای اهداف بلند مدت مورد توجه قرار می گیرد.
پذیرش مدیریتی:
بررسی ها نشان می دهد که پذیرش بودجه ریزی عملیاتی از جانب مدیران به خصوص در ارتباط با بهره گرفتن از اطلاعات عملکرد در تصمیم گیری مدیریتی و ایجاد طرحهای انگیزشی،اساسی است.
یک چالش اساسی در بودجه ریزی عملیاتی متقاعد کردن مدیران برنامه در مورد ارزش طرحهای استراتژیک و سنجش عملکرد می باشد.(carter,1999,p:23)
مساله پذیرش مدیریتی دوموضوع دارد:

1. 1. اگر سازمانها احساس کنند که قانونگذاران از اطلاعات عملکرد بیشتر برای مواخذه آنها استفاده خواهند کرد آنها به احتمال زیاد از طرح ،حمایت نخواهند کرد.

1. 1. اگر سازمانها اطلاعات عملکرد را در تصمیمات موثر و مفید ندانند آناه از بودجه ریزی حمایت نخواهند کرد.

به طور کلی استفاده از اطلاعات تا اندازه ای توجیه کننده این حقیقت است که برخی سازمانها فکر می کنند این طرح اجرایی نخواهد شد.(harris,2001)
پذیرش انگیزشی:
فرایند بودجه ریزی سرشار از مشوقها می باشد. سیاست مداران و مدیران مشابه یکدیگر انگیزه هایی برای استفاده از انواع خاصی از اطلاعات و رفتارهای معین دارند. اگر این انگیزه ها ناسازگار با بودجه ریزی عملیاتی باشند اجرای آن با مشکل روبرو خواهد شد.
به اعتقاد بروم کسب اطمینان از اینکه کارکنان و مجریان این طرح درک صحیحی از نیاز به اصلاحات دارند برای اجرای موفق بودجه ریزی عملیاتی حیاتی است.
وی همچنین پیشنهاد می کند که تصمیم گیران باید درک کنند که اطلاعات حاصل از ارزیابی عملکرد بیشتر برای بهبود مدیریت مفید است تا بهبود فرایند بودجه ریزی .(broom and lyne,1995, p:5)
۱-۷) تعریف عملیاتی متغیرها و واژه های کلیدی :
بودجه: بودجه عبارت است از یک طرح مالی که در آن نیازمندیهای پولی دولت بطور کلی برای مدت محدودی پیش بینی می شود .

1. 1. بودجه سندی است که معاملات دخل و خرج مملکتی برای مدت معینی در آن پیش بینی و تصویب شده باشد . مدت مزبور را سند مالیه می گویند و عبارت است از یکسال شمسی .

1. 1. بودجه کل کشور برنامه مالی دولت است که برای یکسال مالی تهیه و حاوی پیش بینی درآمد و سایر منابع تأمین اعتبار و برآورد هزینه ها برای انجام عملیاتی که منجر به وصول هدفهای دولت می شود.

بودجه ریزی عملیاتی: بودجه عملیاتی عبارتست از برنامه عملکرد سالانه به همراه بودجه سالانه که رابطه میان میزان وجوه تخصیص یافته به هر برنامه با نتایج بدست آمده از اجرای آن برنامه رانشان می دهد.
بودجه ریزی افزایشی: بودجه ریزی افزایشی که به بودجه ریزی خطی یا بودجه ریزی کد موضوعی نیزمعروف است این امکان را فراهم می کند تا بتوان تنها با افزایش ناچیز نسبت به آنچه در سال گذشته وجود داشته است بودجه سال آینده خود را آماده کرد و نیازی به اهداف برنامه ای روشن یا تعیین شاخصی برای سنجش اثربخشی وکارآیی به منظور اجرای موفقیت آمیز بودجه ریزی نیست.
بودجه ریزی بر مبنای هدف: نظام بودجه ریزی بر مبنای هدف اصولاً ابتکاری در جهت بهبود مدیریت دولت بود .هدف اصلی این نظام برقرای پیوند بین اهداف تعیین شده دستگاه های اجرایی و تقاضاهای بودجه ای آنها بود.
هزینه محصول : فرآیندی است که بوسیله آن هزینه نهادها (حقوق و دستمزد) به محصولات تعلق میگیرد.
هزینه یابی بر مبنای فعالیت : روشی است که در آن هزینه ها بر مبنای نسبت سهم فعالیتهای صرف شده برای هر محصول می باشد که از یک مخزن هزینه به محصولات مختلف اختصاص مییابد.
هزینه : عبارت از پرداختهایی است که بطور قطعی به ذینفع در قبال تعهد یا تحت عنوان کمک یا عناوین مشابه با رعایت قوانین و مقررات مربوط صورت می گیرد.
کارآیی : عبارتست از توانایی فردی در انجام کار بطور صحیح در مدت مطلوب و در محل مناسب. به عبارت دیگر نسبت بازده واقعی کمیت حاصل به بازدهی استاندارد از پیش تعیین شده ، کارآیی یا قدرت بازدهی است.
اثربخشی : عبارت است از میزان درجه کیفیت و نیل به اهداف کار تعیین شده. یعنی اثربخشی نشان می دهد که تا چه میزان از کارهای انجام شده ، با اهداف مورد نظر همسو بوده است.
امکان سنجی : پژوهشی است که از طریق آن اطلاعات اولیه راجع به امکان به اجرا در آوردن یک طرح ، برنامه و خط مشی آن با توجه به ظرفیتها ، قابلیت‌ها و محدودیتها فراهم می شود.
توانایی ارزیابی عملکرد: توانایی ارزیابی عملکرد بر همه مراحل اجرای بودجه ریزی عملیاتی تاثیر می گذارد. اگر دولتها توانایی سنجش عملکرد بطور مفید را نداشته باشند در اجرای بودجه ریزی عملیاتی شکست خواهند خورد.از طرفی دولتها متوجه شده اند که سنجش نتیجه ،مشکل و بسیار وقت گیر می باشد و هنوز بسیاری از دولتها مشغول تعریف نتایج و خروجی می باشند. در برخی موارد این احتمال وجود داردکه مشکلات موجود در ارزیابی عملکرد ،اجرای بالقوه بودجه عملیاتی را منتفی کند. اما با توجه به گسترش صنعت ارزیابی عملکردو شکل گیری توانایی های لازم در دولتها این مشکلات کمتر خواهد بود. نکته مهم دیگر این است که اطلاعات حاصل از ارزیابی عملکرد باید صحیح و قابل اطمینان باشد.
توانایی نیروی انسانی: مطالعات همچنین بر اهمیت اطمینان از وجود توانایی های نیروی انسانی برای اجرای بودجه ریزی عملیاتی تاکید می کند. توانمندیهای مورد نیاز متفاوت می باشد و به تمام مراحل اجرای بودجه ریزی مرتبط می باشد.نیروی انسانی مورد نیاز باید دارای مهارتهای خاص در سنجش عملکرد ، حفظ و مدیریت بانکهای اطلاعاتی باشند.در واحدهای سازمانی اجرایی باید کارشناسانی در زمینه تدوین اهداف عملکرد و برقراری ارتباط بین استفاده کنندگان از اطلاعات عملکرد وجود داشته باشند.
توانایی فنی: تجربه دولتها در رابطه با بودجه ریزی عملیاتی همچنین اهمیت توانایی های فنی را نشان می دهد.ملزومات فنی خاصی باید در راستای جمع آوری اطلاعات عملکرد و ایجاد بانک اطلاعاتی تدارک گردد که بوسیله آن اطلاعات عملکرد فوری به شکلهای مناسب و برای طیف متنوعی از کاربران تهیه گردد. در راستای اجرای بودجه ریزی عملیاتی سیستم حسابداری صحیح و قابل اطمینان برای تولید صورتهای مالی قابل حسابرسی و استفاده ،حیاتی است. برای بهبود سیستم حسابداری تامین بودجه ،پرسنل و تکنولوژی مورد نیاز موثر می باشد.

جهت تکمیل فرایند تولید، پنیرهای تولیدی به مدت زمان لازم در اتاق تخمیر نگهداری می شود.محصولات تولیدی نهایی ،پس از نمونه برداری توسط واحد کنترل کیفیت و کنترل های شیمیایی و فیزیکی و میکروبی به سردخانه منتقل می شود و در دمای ۵ تا ۸ درجه به مدت ۴۸ ساعت نگهداری می شود.واحد کنترل کیفیت در تمام مراحل نگهداری در سردخانه ،بارگیری،حمل و توزیع ، یعنی تا رسیدن محصول به دست مصرف کننده نیز نظارت مستمر دارد. بنابراین هیچ محصولی بدون داشتن مشخصات لازم به مصرف کننده عرضه نمی شود. .(کوزیکو وسکی،۱۹۷۴)

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۲-۷-فاکتورهای میکروبی و میکروارگانیسم های نگران کننده پنیر:
۲-۷-۱-کلیفرم ها^[۳۹]:
نامی غیر رسمی برای گروهی از باکتری های خانواده آنتروباکتریاسه است. این باکتری ها گرم منفی، میله ای شکل، بدون هاگ، هوازی و بی هوازی اختیاری و تخمیرکننده لاکتوز هستند و ساکن روده بزرگ انسان و حیوان می­باشند. دارای منشأ گیاهی و حیوانی هستند. بنابراین شاخص کیفیت بهداشتی در آب و برخی از مواد غذایی است و نه آلودگی مدفوعی.بسیاری از آنها به جز اشریشیاکلی قادر به زنده ماندن و تکثیر در محیط های طبیعی مانند آب هستند. در برخی از منابع این اصطلاح به باکتریهای تخمیر کننده لاکتوز مثل: اشرشیا، کلبسیلا، آنتروباکتر و سیتروباکتر اطلاق می­ شود.(درویشی، ۱۳۸۸)
۲- ۷-۲-اشریشیاکلی^[۴۰]:
جنسی از خانواده آنتروباکتریاسه، گرم منفی، میله ای شکل(کوتاه)، هوازی و بی هوازی اختیاری و ساکن روده انسان است. در دمای ۲۵ تا ۴۵ درجه سانتی گراد و pH 7/4 تا ۵/۹ رشد می­ کند. نشانگر آلودگی مدفوعی آب و مواد غذایی است. دمای پاستوریزاسیون آن را از بین می­برد. برخی سویه های آن بیماری زا و برخی غیربیماری زا هستند. براساس خصوصیات سرولوژیکی و بیماری زایی به زیرگروه های مختلفی تقسیم می­ شود ازجمله:
اشریشیاکلی آنتروپاتوژنیک^[۴۱] EPEC که آنتروتوکسین ایجاد نمی­کند ولی با حمله به یاخته های موکوسی روده باعث اسهال می­ شود.
اشریشیاکلی آنترواینویسیو^[۴۲] EIEC تولید زهرابه شبیه شیگلا می­ کند.
اشریشیاکلی آنتروتوکسیژنیک^[۴۳] ETEC تولید آنتروتوکسین می­ کند که نوع مقاوم به حرارت آن در دمای ۱۰۰ درجه سانتی گراد به مدت ۱۵ دقیقه از بین می­رود.
اشریشیاکلی آنتروهموراژیک^[۴۴] EHEC ، در این گروه اشریشیاکلیO157:H7 قرار دارد. این باکتری با تولید زهرابه های یاخته ای عامل مسمومیت غذایی مرگبار است و از طریق مواد غذایی مختلف بویژه گوشت چرخ کرده و کامل پخته نشده، شیر و جوانه ها انتقال می­یابد. در دمای ۴۴ درجه سانتی گراد رشد نمی­کند. کودکان و افرادی که سیستم ایمنی بدنشان تضعیف شده است به آن حساس هستند. عامل ایجاد کولیت خونریزی دهنده، اسهال خونی، سندرم همولیتیک اورمیک، کم خونی همولیتیک، اختلال در کارکرد کلیه و سیستم عصبی و ترومبوسیتوپنیک پورپورا است که باعث مرگ می­ شود.(درویشی،۱۳۸۸)
۲-۷-۳-استافیلوکوکوس اورئوس^[۴۵]:
از خانواده میکروکوکاسه است که گرم مثبت، کروی شکل، غیرمتحرک، کاتالاز مثبت، هوازی و بی هوازی اختیاری است. بصورت منفرد، جفت یا خوشه ای می­باشد. دمای بهینه برای رشد آن ۳۷ درجه سلسیوس(حداقل ۱۰ و حداکثر ۴۴) می­باشد و در pH بیش از ۵/۴ رشد می­ کند. در درجه حرارت بالای ۷ درجه سیلسیوس تولید زهرابه می­ کند و برخی از آنها تولید زهرابه روده ای مقاوم به حرارت می­ کنند. به وسیله دست، مگس، سوسک و وسایل آلوده به مواد غذایی منتقل می­ شود و عامل مسمومیت غذایی است.(درویشی،۱۳۸۸)
۲-۷-۴-سالمونلا^[۴۶]:
جنسی از خانواده آنتروباکتریاسه است که میله ای شکل، گرم منفی، متحرک، کاتالاز مثبت و بی هوازی اختیاری است. دمای بهینه برای رشد آن ۳۷ درجه سلسیوس(حداقل ۱۰ و حداکثر۴۵) و pH بهینه ۵/۶ تا ۵/۷ می­باشد. در pH کمتر از ۵/۴ رشد نمی­کند و در pH کمتر از ۱/۴ نیز از بین می­رود. ساکن مجرای گوارش حیوانات خونگرم است. مواد غذایی که در انتقال آن نقش دارند شامل گوشت و گوشت طیور خام، شیرخام، شیرخشک، تخم مرغ، ماهی، صدف و آب است. مگس نیز در انتقال آن نقش دارد. در درجه حرارت پاستوریزاسیون از بین می­رود. سالمونلا تیفی^[۴۷] که بیشتر از طریق آب و افراد آلوده منتقل می­ شود و سالمونلا پاراتیفی^[۴۸] با ورود به جریان خون عامل ایجاد تب تیفوئید و پاراتیفوئید(تب روده)هستند. سالمونلا تیفی موریوم^[۴۹] که از زیر گروه های سالمونلا آنتریتیدس^[۵۰] می­باشد نیز با تأثیر بر غشاء روده عامل گاستروآنتریت است.(درویشی،۱۳۸۷)
۲-۷-۵-کپک^[۵۱]:
یکی از گروه های قارچ هاست.
نقش مثبت: بعضی کپکها از عوامل مفید در صنایع غذایی و داروسازی هستند. مثل:
پنیرسازی:
در پنیرهای سفید و آب نمکی: موکورمیهی(سفید)
در پنیرهای روکفورت : پنی سیلیوم روکفورتی (کنیدی های سبز آبی)
در پنیرهای کاممبرت : پنی سیلیوم کاممبرتی (کنیدی های خاکستری رنگ)
نقش منفی: بعضی کپکها مولد فساد در موادغذایی هستند. مثل:
کپک شیر(کپک ماشین آلات)^[۵۲] : اووسپورا(ژئوتریکوم) لاکتیس. (درویشی، ۱۳۸۸)
۲-۷-۶ -مخمر^[۵۳]:
یکی دیگر از گروه های قارچ ها است. غالباً تک یاخته هستند و ایجاد میسلیوم های کاذب می­ کنند. تولیدمثل غیرجنسی آنها اغلب به صورت جوانه زدن مانند:(ساکارومایسس سرویزیه) و در برخی به صورت تقسیم دوتایی مانند: ( گونه هایشیزوساکارومایسس) می­باشد. بیشتر گونه های آن تخمیر کننده و غیربیماری زا هستند. برخی نیز عامل فساد مواد غذایی می­باشند مانند: ( زیگوساکارومایسس روکسئی).(درویشی،۱۳۸۸)
۲-۸-فساد پنیر:
فساد پنیرها به ۳ دسته تقسیم می­ شود:
فساد در مرحله تولید
فساد در مرحله رسانیدن
فساد محصول نهایی
۲-۸-۱-فساد در مرحله تولید:
در هنگام تولید اکثر پنیرها یا در هنگام آبگیری پنیر، یک تخمیر لاکتیکی صورت می­گیرد. در صورتی که باکتری­ های لاکتیکی غیرفعال بوده یا به سایر میکروارگانیسم ها آلوده شده باشند، تغییرات غیرعادی به وجود می ­آید که به شدت روی کیفیت پنیر تأثیر می­ گذارد. در صورتی که باکتری های مایه کشت لاکتیکی به طور مناسب فعالیت نکنند، باکتریهای اسپورزای تولیدکننده گاز، به ویژه کلستریدیوم ها، مشکلاتی را در پنیرهای حاصل از شیر خام یا پاستوریزه به وجود می­آورند. گاهی اوقات گونه های اسپورزا و هوازی باسیلوس، مثل باسیلوس پلی میکسا گاز تولید کرده و معایبی به وجود می­آورند. این باکتریهای اسپورزا در پنیرهای رسیده نیز معایبی ایجاد می­ کنند.(مرتضوی،۱۳۸۶)
سایر باکتریها با ارگانیسم های مایه کشت رقابت می­ کنند که اثرات آنها قابل مشاهده نیست مگر در مرحله رسیدن، که بدنه و طعم پنیر ممکن است تحت تأثیر قرار بگیرد. در هنگام تولید پنیر چدار از شیر پاستوریزه، باکتریهای پروتئولیتیک تولید کننده اسید، طعم تلخ و گونه های لوکونوستوک، روزنه و چشمک در پنیر ایجاد می­ کنند.پنیر کاتیج در مرحله نگهداری قبل از مصرف، بیشتر در معرض فساد قرار می­گیرد. اگر باکتری های مایه کشت به اندازه کافی اسید تولید نکنند و یا به آرامی اسید تولید کنند، دلمه مناسبی تولید نخواهد شد و یا به علت رشد ارگانیسم های ناخواسته، پنیر فاسد می­ شود. عمل پروتئولیز، تولید گاز، لزجی و طعم های نامطلوب، محصول را غیر قابل مصرف می­ کنند. در پنیرهایی که به علت افزودن خامه یا عدم فعالیت مناسب مایه کشت، اسیدیته کمی دارند، ارگانیسم های موجود در خاک یا آب مثل سودوموناس، سودوموناس فراجی و آلکالیجنس متالکالیجنس حالت لزجی یا ژلاتینی ایجاد میکنند.(مرتضوی،۱۳۸۶)
۲-۸-۲-فساد در مرحله رسانیدن:
پنیرها معمولا در مرحله رسانیدن متحمل تغییرات شیمیایی یا فیزیکی می­شوند. آنزیمهایی که از سلولهای اتولیزشده باکتریها آزاد می­شوند، این تغییرات را به وجود می­آورند. این آنزیم ها در اثر رشد میکروارگانیسم ها در طی دوره رسانیدن نیز آزاد می­شوند. رشد ارگانیسم های نامطلوب منجر به فساد و معایب شدیدی می­ شود که به علت تغییر دادن بافت، بدنه، ظاهر کلی یا طعم، پنیر را غیر قابل مصرف می­ کنند. البته نوع فساد به نوع پنیر بستگی دارد. اسید لاکتیک باکتریهای هتروفرمنتاتیو یا گونه های کلستریدیوم تخمیر کننده لاکتات، در اکثر پنیرها باد کردن دیررس^[۵۴] را به وجود می­آورند. ولی احتمالا باسیلوسها، پروبیونیک باکتریها و باکتریهای لاکتیکی هموفرمنتاتیو نیز در این عمل نقش دارند. ایجاد حفره های گازی یا چشمک در پنیر سوئیس و پنیر مشابه مطلوب است ولی در سایر پنیرها به عنوان یک عیب محسوب می­شوند. ترک خوردن یا خرد شدن پنیر در اثر تولید گاز یا چشمک به مقادیر خیلی زیاد، خیلی کم یا غیر یکنواخت، به ویژه در پنیر سوئیس و پنیرهای مشابه، نامطلوب است. باکتریهای اسپورزا، علاوه بر تولید گاز طعم های نامطلوبی نیز تولید می­ کنند. به عنوان مثال انواع بی­هوازی، اسید بوتیریک تولید می­ کنند.(مرتضوی،۱۳۸۶)
بعضی از استرپتوکوکوس های لاکتیکی در پنیر طعم تلخ ایجاد می­ کنند. باکتریهای پروتئولیتیک (مانند انواع پروتئولیتیک تولید کننده اسید)، کلی فرم ها، میکروکوکوس ها و باکتریهای دیگر و بعضی از مخمرها معمولا طعم شیرین، میوه ای یا مخمری^[۵۵] ایجاد می­ کنند. هنگامی که باکتریهای لاکتیکی اسید کمی تولید کنند، یا باکتریهای تخمیرکننده لاکتات مثل کلستریدیوم تیروبوتیریکوم^[۵۶] اسید را تخریب کنند، پنیر دچار گندیدگی موضعی یا عمومی می­ شود. باکتریهای بی هوازی گندزا مثل کلستریدیوم اسپوروژنس یا کلستریدیوم لنتوپوترسنس^[۵۷] نیز در ایجاد این حالت دخالت دارند. میکروارگانیسم ها با ترکیبات تولید شده در مرحله رسانیدن یا مواد رنگی افزوده شده(مثلا آناتو در پنیر چدار) واکنش داده و در پنیر تغییر رنگ ایجاد می­ کنند. در اثر گسترش کلنی های رنگی یا ارگانیسم های پیگمان زا بر روی پنیر یا داخل آن، رنگ پنیر تغییر می­ کند. تغییر رنگهای آبی، سبز یا سیاه در پنیر، به علت واکنش فلزات یا نمک های فلزی با سولفید هیدروژن است که باکتریها آن را تولید می­ کنند. گروه های سولفیدریلی که باکتریها به وجود می­آورند، آناتو را صورتی رنگ می­ کنند. گاهی اوقات باکتریهایی که در پنیرهای نرم رشد می­ کنند، تیروزین اکسید کرده و رنگهای قهوه ای مایل به قرمز تا قهوه ای مایل به خاکستری ایجاد می­ کنند. کلنی های لاکتوباسیلوس پلانتاروم واریته رادنسیس^[۵۸] یا لاکتوباسیلوس برویس واریته رادنسیس^[۵۹] در پنیر چدار و پنیرهای مشابه لکه های زنگ مانند^[۶۰] به وجود می­آورند. لکه های زرد، صورتی یا قهوه ای رنگی که در سطح چشمک های پنیر سوئیس مشاهده می­شوند، ناشی از کلنی های پیگمان زای پروپیونی باکتریوم هستند.(مرتضوی،۱۳۸۶)
۲-۸-۳-فساد محصول نهایی:
به طور کلی فسادپذیری پنیرهای رسیده با افزایش میزان رطوبت آنها افزایش می­یابد. بنابراین پنیرهای نرم مثل لیمبورگر و بری، فساد پذیرتر و پنیرهای سخت مثل چدار و سوئیس مقاومتر هستند. مشکل سازترین ارگانیسم های عامل فساد کپک ها هستند که روی سطح پنیر یا داخل شکافها و روزنه ها رشد می­ کنند. حتی پنیرهایی که توسط کپکها رسانیده می­شوند، ممکن است توسط کپکهای دیگری آسیب ببینند. اکثر پنیرهای طبیعی، پوسته ای دارند که شرایط بی هوازی را در داخل پنیر به وجود می­آورند، اما معمولا به اندازه کافی خشک نیستند تا از رشد کپکها جلوگیری کنند. اکثر کپک ها روی سطح پنیر یا داخل شکافها به صورت کلنی های رنگی رشد کرده و بیش از آن به داخل پنیر نفوذ نمی­کنند، ولی بعضی از کپکها شدیدا پنیر را فاسد می­ کنند. بعضی از ترکیبات تولید شده توسط کپکها همچون مایکوتوکسین ها وآنتی بیوتیکها به داخل پنیر نفوذ می­ کنند و علاوه بر تغییر رنگ، طعم های نامطلوب موضعی نیز ایجاد می­شوند.(مرتضوی،۱۳۸۶)
۲-۹-نمک:
نمک یکی از افزودنیهای غذایی با ارزش از آغاز تمدن بشریت بوده است که تاریخچه آن به عنوان یک افزودنی به ۳۰۰۰سال قبل از میلاد مسیح برمی گردد.(بینکرد و کلار، ۱۹۷۵) ^[۶۱]
ترکیب پایه ای نمک در قرن نوزدهم میلادی کشف شد . نمک یک ترکیب شیمیایی شامل دو عنصر پایه ای ، سدیم کاتیونی Na⁺ و کلرید آنیونی Cl^- می باشد که با یکدیگر به منظور تشکیل یک نمک هالید به نام کلرید سدیم ( NaCl ) واکنش می دهند.( منیلی،۱۹۷۳) ^[۶۲]
یون سدیم برای همه پستانداران از جمله انسان از جهت حفظ حجم خون و فشار اسمزی سلول و انتقال پیام های عصبی مورد نیاز می باشد.(انونیموس،۱۹۸۱ ؛ وودین،۱۹۸۱)^[۶۳]
با این حال به دلیل ارتباط میزان دریافت سدیم با فشار خون ، پوکی استخوان و تشکیل سنگهای کلیوی ،نگرانی مصرف کنندگان به مصرف سدیم در مورد غذاهای فرآوری شده روزبه روز در حال افزایش است .(ردی و مارس،۱۹۹۳)^[۶۴]
برخی از فرآورده های لبنی نظیر پنیرهای طبیعی و فرآوری شده دارای میزان بالایی سدیم می باشند.که تلاشهایی برای کاهش آن به وسیله صنایع و مجامع علمی صورت گرفته است .(ردی و مارس،۱۹۹۱) ^[۶۵]
نمک رشد باکتریهای نامطلوب را در پنیر به تعویق می اندازد ؛ به غلبه فلور میکروبی مطلوب کمک می نماید ؛ باعث کنترل سرعت تخمیر اسید لاکتیک می شود و باعث بهبود طعم ،جسمیت و بافت پنیر در طی دوره رسیدگی را سبب می شود.(السن ،۱۹۸۲) ^[۶۶]
در صورتیکه غلظت نمک در پنیر کاهش یابد، خصوصیات فیزیکوشیمیایی ، حسی، رئولوژیکی و میکروبی ممکن است تحت تأثیر قرار گیرد. با این حال، جایگزین کردن مقداری از NaClباKCl می تواند تا حدودی مشکلات احتمالی را برطرف سازد. (ادیتریال،۱۹۹۳)^[۶۷]
بدین منظور تلاشهای زیادی به وسیله مجامع علمی و فرآورده های لبنی برای رسیدن به یک پنیر کم نمک قابل پذیرش با بکارگیری مخلوطهای NaCl/KCl صورت گرفته است.(ردی و مارس،۱۹۹۱)^[۶۸]
نمکهای متفاوتی به عنوان جایگزین برای کلرید سدیم ارزیابی و بررسی شده اند. این نمکها شامل کلرید پتاسیم،کلرید منیزیم،کلرید کلسیم ،کلرید آمونیوم و کلرید لیتیم می باشند که هر کدام دارای معایب خاص خود می باشند.علی رغم طعم و مزه تلخ ذاتی نمک کلرید پتاسیم ، این نمک به طور گسترده و موفقیت آمیزی به صورت جایگزین نسبی نمک کلرید سدیم به کار برده شده است.(براویری ،۱۹۸۳)^[۶۹]
مطالعات زیادی نشان داده اند که افزایش دریافت پتاسیم از طریق رژیم غذایی می تواند یک اثرمحافظت کنندگی در افراد دارای فشارخون اعمال نماید .همچنین افزایش دریافت پتاسیم باعث کاهش دفع کلسیم از طریق ادرار و در نتیجه کاهش احتمال ابتلا به پوکی استخوان می شود.(فرگلی،۱۹۸۱؛هدی،۱۹۹۱؛لمن و همکاران،۱۹۹۳) ^[۷۰]
بسیاری از افراد تحت رژیمهای با میزان محدود سدیم و یا تنظیم در جهت سلامتی از مصرف پنیرهای رسیده به خاطر مقدار سدیم بالای آنها اجتناب می کنند. (تاکور و همکاران، ۱۹۷۵؛لیندسی و همکاران،۱۹۸۲)^[۷۱]
بنابراین صنایع فرآورده های لبنی راههایی را به منظور کم کردن مقدار NaCl پنیرهای فرآوری شده یا پنیرهای طبیعی که حاوی سدیم بیشتری از دیگر فرآورده های لبنی هستند جستجو می کنند.(ردی و مارس،۱۹۹۳)^[۷۲]
وقتی که غلظت نمک در پنیر کاملاً کم می شود،پروتئولیز ، فعالیت آبی ،اسیدیته و تلخی همگی افزایش می یابند در حالیکه سفتی و شوری کاهش می یابند.(ادیتوریال،۱۹۹۳)^[۷۳]
همچنین تخمیرهای غیر عادی هم ممکن است رخ دهد.(السن،۱۹۸۲)^[۷۴]

رویکرد رضایت گردشگر
۲-۲-گردشگر
گردشگر به شخصی که از یک مکان به مکان دیگر برای دلایل غیر­کاری مسافرت می­ کند، گفته می‌شود. ^[۱۳]UN توریسم را چنین تعریف می‌کند “یک تورست، کسی که بیشتر از شب و کمتر از یک سال در جائی اقامت کند می­گویند. مسافرت تجاری و عقد قرار­داد تجاری را نیز شامل می‌شود. افـراد نـظامی، دیـپـلمات‌ها، مـهـاجرین و ساکنین دائـمی تـوریست به حـساب نمی‌آیند(گولدنر و ریچی^[۱۴]،۵۸۰:۲۰۰۳). یا به عبارت دیگر گردشگر به مجموعه فعالیت‌های مورد استفاده توسط یک شخص که بطور موقت دور از محیط معمول خود، برای یک دوره که بیشتر از یک سال نیست و بواسطه یک مجموعه از فرصت‌های کلی مرکب از کار، مذهب درمان، و دیگر دلایل شخصی به جزء کسب سود از مقصد مسافرت یا تغییر مدت طولانی محل اقامت‌ باشد، گفته می‌شود (هال^[۱۵]،۵۵:۲۰۰۴).

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۳-۲-گردشگری
گردشگری به طور کلی به علت خصلت بین رشته‌ای خود قابلیت نگرش‌های متفاوت را دارا می‌باشد، که خود سبب ارائه تعاریف بسیاری از آن گردیده است. در تعاریف اولیه بیشتر بر بعد فاصله تأکید گردیده و گردشگران بر مبنای فاصله‌ای که از محل مسکونی داشتند، طبقه‌بندی می‌شدند. به گونه‌ای که کمیسیون ملی گردشگری آمریکا (۱۹۷۳) در تعریف گردشگری داخلی فاصله پنجاه مایل را در­نظر گرفته که دربر گیرنده تمامی سفرها به جز سفر برای کار می‌شد(گارتنر^[۱۶]،۵:۱۹۹۶). تعاریف فاصله‌ای صرف­نظر از خطا و اشتباهات، تنها به این دلیل که کمیتی اقتصادی و آماری را برای پدیده گردشگری آماده می‌کند، مورد قبول واقع گردید. در حالی که این تعاریف فاصله‌ای به تنهایی نمی‌توانست گردشگری را به خوبی توصیف کند. آنها تنها بر جنبه تقاضا تأکید داشتند و عرضه و همچنین اثرات ناشی از گردشگری را نادیده می‌گیرند. از این­رو گردشگری به تعاریف دیگری احتیاج پیدا می‌کند. بر این مبنا تعاریف دیگری ارائه می‌گردد که هر یک از آنها در ابعاد مختلف، گردشگری را توصیف می‌کنند. در بعد جغرافیایی گردشگری زمانی از فعالیت‌گذران اوقات فراغت یا تفریح که مستلزم غیب شبانه از مکان مسکونی عادی است تعریف می‌شود (اسکینر^[۱۷]،۲۸۰:۱۹۹۹).از بعد اجتماعی نیز تعریف گردشگری، فصل مشترک بین زندگی عادی ساکنان بومی و زندگی غیرعادی گردشگران را دربر­می‌گیرد (برنارد^[۱۸]،۵۵۲،۱۹۹۶). این دو تعریف خود نشان تمایز مابین تعاریف مختلف از گردشگری است. که هر یک بر­گرفته از آیتم‌های مورد نظر در مطالعات گردشگری می‌باشند.
از دیگر تعاریف گردشگری می­توان به تعاریف فنی اشاره کرد که توسط سازمان­جهانی­گردشگری(WTO)­ ارائه گردیده است. این تعاریف براساس ‌تمایز قائل شدن در رویکرد به مکان بازدید ‌تقسیم ­بندی را پیرامون گردشگری در ابعاد مختلف انجام داده­اند،‌که به صورت زیر می­باشد(WTO,1993,1-10).
گردشگری عبارت است از فعالیت های افرادی که برای استراحت­، کار و دیگر دلایل به خارج از محیط سکونت معمول خویش سفر کرده و حداکثر برای یک سال متوالی در آنجا اقامت می کنند.

• • گردشگری داخلی (یا بومی­): اشخاص مقیم یک کشور که حداکثر برای مدت ۱۲ ماه به محلی در کشور خودشان که خارج از محیط معمول زندگی آنها می باشد،‌ سفر کنند و هدف اصلی آنها از این سفر انجام کاری نیست که سرانجام آن در‌یافت مزد از محل مورد بازدید باشد. که این سفرها همانطور که وانس اسمیت می­گوید می­توانند با انگیز­ه­های گوناگونی انجام پذیرند وی پنج گونه گردشگری که بر اساس انگیزه گردشگری است را به صورت زیر نام می برد.

گردشگری قومی
گردشگری فرهنگی
گردشگری تاریخی
گردشگری طبیعت­گرا
گردشگری تفریحی

• • گردشگری خارجی (یا بین ­المللی­): افرادی که برای حداکثر مدت ۱۲ ماه به کشوری که محل اقامت معمول آنها نیست و خارج از محیط معمول زندگیشان قرار دارد، ‌سفر کنند و هدف اصلی آنها از این بازدید انجام کاری نیست که سرانجام­اش دریافت مزد از کشور مورد بازدید باشد.

بطور کلی گردشگری را می­توان بر مبنای عوامل مختلفی تعریف نمود و در بررسی آن از این تعاریف استفاده نمود ولی پیرامون ‌این تعاریف باید این نکته را مدنظر داشت که گردشگری صرفا “­یک پدیده یک بعدی نیست که در تعاریف خطی قابل بحث باشد، بلکه در­برگیرنده ابعاد بسیاری در زمینه ­های مختلفی همچون ابعاد اقتصادی­، اجتماعی فرهنگی و نظیر اینها می­باشد. همچنین عوامل دیگری همچون طول مدت اقامت ، وسیله سفر­، مقاصد ، تقاضا و نظیر اینها نیز باید در تعریف گردشگری مدنظر قرار گیرد.
۴-۲- نوع شناسی گردشگری
اریک کوهن نخستین فردی بود که به صورت علمی گونه­شناسی از انواع گردشگری ارائه داد. وی در ابتدا گردشگری را به دو دسته سازماندهی­شده و سازماندهی­نشده تقسیم ­بندی نمود. هدف وی از این تقسیم ­بندی نشان دادن وابستگی برنامه­ ها و مراحل سفر گردشگران به سازمان­ها و مؤسسات واسطه­ای گردشگری بود. وی گردشگری سازماندهی شده را در چهار گروه تقسیم ­بندی نمود:
گردشگران انبوه سازمان­یافته
گردشگران انفرادی سازمان­یافته
گردشگران اکتشافی
گردشگران آسان­گرد ( عظیمی،۸۵:۱۳۸۷).
عامل زمان، مکان، انگیزه، هدف و شیوه بازدید، از جمله عواملی هستند که تنوع در اشکال گردشگری را باعث می­شوند مثلا عامل زمان سبب دو نوع گردشگری، گردشگری زمستانی و گردشگری تابستانی می­ شود.
نوع سفر مانند مسافرت با قایق یا کشتی، ماشین، موتور سیکلت، دوچرخه، هواپیما، قطار و غیره انواع دیگری را تشخیص داد (موحد،۲۹:۱۳۸۶).
همچنین با توجه به طول مدت مسافرت، نوع تاسیسات که به خدمت گرفته می‌شود، فصل و چگونگی سازماندهی مسافرت، همچنین انگیزه‌های گوناگون که موجب پیدایش یک جریان توریستی می‌شوند، می‌‌تواند اشکال مختلفی از را موجب‌گردد (رضوانی، ۱۳۸۵). گردشگری را می‌توان بر حسب عوامل مختلف ذیل گونه شناسی و دسته­بندی کرد:
اهداف تعیین شده، میزان سرمایه، انگیزه، مقصد، زمان تعطیلات، زمان ماندگاری گردشگر، فعالیت‌های تفریحی جنبی، توان بالقوه طبیعی و فرهنگی، امکانات سرمایه‌گذاری، ارزش‌های فرهنگی، امکانات بهداشتی، ورزشی، علمی و غیره… (پاپلی یزدی وسقایی، ۱۳۸۵).
۱-۴-۲- گردشگری تفریحی
جهانگردی تفریحی، ویژه جهانگردانی است که سبب اصلی سفر آنان در لذت حاصل از شرکت در فعالیت‌هایی نظیر چادر­زدن در مناطق مختلف و بازی‌های سازمان داده شده نهفته است. این نوع از گردشگری، اشخاصی را تشویق می‌کند که به فکر استفاده از زمان تعطیلات هستند (همایون،۱۳۸۴). با صنعتی شدن جوامع (به معنی دخالت ماشین و انرژی در مراحل تولید) و فعالیت سندیکا‌ها، موجب کاهش ساعات کار و افزایش ایام فراغت کارگران را فراهم آورد. این عمل ابتدا در کارخانجات و معادن به وجود آمد، سپس به سایر ادارات و ارکان‌های خدماتی نیز سرایت کرد. و آخرین گروه طبقه‌ای که از این امتیازات بر خوردار شدند کشاورزان و کارکران بودند.
ساعات کار هفتگی که حدود یک صد سال قبل هفتاد ساعت بود در بسیاری از بخش‌های کارگری به چهل ساعت کاهش یافت و روزهای کار هفتگی از شش روز به پنج روز رسیده به علاوه مرخصی سالیانه با بهره گرفتن از دستمزد ابتدا ۱۵ روز و سپس به یک ماه در سال افزایش یافت. هر­گاه در مورد دستمزد مستمری کارگران بحث می­شد قدرت‌های عمومی حاکم بر جوامع بر خود واجب می­دانستند، که در محدوده­ای منطقی، به نفع کارگران اقدام کنند و مستمری‌ها را با وضع قوانین مناسب مورد حمایت قرار دهند (روی گیتی و مرلو،۱۴:۱۳۷۵).
جهانگردی موقعیتی است که جوابگوی یک سلسله از نیاز‌های فردی و اجتماعی مهم می‌شود، و قویاً از طریق منشاء اصلی خود، یعنی جامعه صنعتی مورد تأیید قرار گرفته است. در حقیقت جامعه صنعتی تنها به تغییر مراحل تولید اکتفا نکرده، بلکه بر روی زندگی اقتصادی، اجتماعی فرهنگی و مذهبی نیز تأثیر عمیق گذاشته است. تغییر عادات کهنه و خلق نیازهای جدید، ویژه خانواده‌ها و طبقات اجتماعی مختلف، از تبعات جامعه صنعتی است. یکی از مهم­ترین تحولات اشائه جهانگردی فردی و گروهی و انبوه است، که در اثر بالا رفتن موقعیت اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بوجود آمده است. به زبان ساده­تر جهانــگردی را می­تـــوان در قالب‌های زیر مشخص نمود:
الف. به عنوان موقعیتی برای گذراندن تعطیلات، به منظور بازیابی انرژی از دست­رفته.
ب. به عنوان موقعیتی در جهت رشد فرهنگی (روی­گیتی و مرلو، ۱۶:۱۳۷۵)
۲-۴-۲- گردشگری درمانی
توریسم درمانی و بهداشتی، امروزه از جمله بخش‌های روبه رشد صنعت توریسم جهان است که باعث شده است سازمان‌های دست‌اندکار در کشورهای علاقمند به توسعه توریسم توجه خود را به این بخش از صنعت معطوف داشته و برای آن برنامه­ ریزی کنند. زندگی صنعتی در بیشترکشورهای دنیا الزاماتی را با خود همراه داشته و نیازهایی را نیز برای مردم جوامع مختلف ایجاد نموده‌اند. امروزه تمایل مردم برای تناسب ‌اندام، استفاده از منابع طبیعی و ویتامین‌ها، کاهش درد، تسلط بر استرس و افزایش سلامت روح­و­روان و جسم، بسیار چشمگیر است. به همین دلیل است که در نقاط مختلف جهان روش‌های درمانی طبیعی مانند استفاده از چشمه‌های آب گرم، بسیار مورد توجه قرار می گیرد و تمامی اقشار مردم اعم از کم­درآمد و پر­درآمد به سمت این نوع توریسم تمایل دارند (کارگر، ۱۳۸۶: ۲۷).
۳-۴-۲- گردشگری فرهنگی
در توریسم، هدف اصلی دیدن جلوه‌های فرهنگی یک مقصد از قبیل مراسم‌ها، رفتارها، نمایشگاه‌ها، نمایشنامه‌ها، هنر و موسیقی آن است؛ برای مثال بازدید از موزه‌ها در فرانسه و یا پایرادو درمادرید یا حضور درسالنی که یک برنامه هنری درآن اجرا می‌شود. درمناطق در حال توسعه، اماکن مذهبی یا کارگاه‌های صنایع دستی از جمله جاذبه‌های فرهنگی برای توریست‌ها می‌باشد (کاظمی، ۱۳۸۵: ۲۷). توریسم فرهنگی، بخش مهمی از تقاضای گردشگری را تشکیل می‌دهد. طبق آمارهای سازمان جهانی توریسم ۳۷ درصد توریسم بین ­المللی با انگیزه فرهنگی انجام می­گیرد و این تقاضا سالانه در­حال افزایش است. رشد توریسم فرهنگی و گردشگری میراث^[۱۹] به عنوان عناصر توریسم نوین؛ توجه سیاست­گذاران و محققان را در سراسر دنیا به خود جلب کرده است، به طوری که امروزه، در ادبیات توریسم مطالب زیادی درباره توریسم فرهنگی به چشم می‌خورد (کاظمی، ۱۳۸۵: ۲۹).در سال‌های پایانی قرن بیستم، سازمان فرهنگی و آموزشی ملل­متحد (یونسکو)، بر اساس تحقیقات انجام شده در زمینه گردشگری، سمینار پاریس به سال ۱۹۹۶ اعلام کرد که مسئله اساسی قرن بیست­ویکم برای پدیده گردشگری، “فرهنگ­” است و گردشگران بدون فرهنگ وجود نخواهد داشت (کاظمی،۱۳۸۵: ۱۵۱).
توریسم نوین: اکنون این سئوال مطرح است که آیا دوره نوینی از گردشگری را پیش­رو داریم؟ پون (۱۹۹۷) در بحث راجع به گردشگری در حال تکوین به ثبت روند گردشگری توده‌ای از اوایل ۱۹۵۰ تا اواخر دهه ۱۹۷۰ پرداخته و آنگاه به نوعی تغییر در بازار اشاره می­ کند، البته نه تغییر ناگهانی، بلکه تغییری که روز به روز اهمیت پیدا می­ کند. چرخه حیات گردشگری در شکل (۱-۲) نشان داده شده است.
توده
مصرف کننده
بازار تولید انبوه
حدود
رشد
کاهش مقبولیت گردشگری توده
کنترل برنامه ریزی شده بیشتر مسیر
تولید انبوه
تورهای
مسافرتی
ورود
MNCS
رشد اقتصادی
گردشگری قدیم
گردشگری جدید
پرواز‌های کرایه ای

ربوبیت صفتی است که در برگیرنده تمام تصرفات خدایی«خالق» و«ربّ» است بدانچه تحت سلطان ربوبیت خدا است در هر حرکتی ار حرکات و هر سکنه‌ای از سکنات و هر تغییری در ذات و صفاتش. هیچ مشرکی را توانایی غلو و زیاده‌روی نیست که چنان پندارد پروردگاری«آن چنانی» غیر الله، (که تنها اوست پروردگار آسمانهای هفتگانه و پروردگار عرش عظیم است)، توانایی خلقت و پدید آوردنشان را داشته باشد.» (المیدانی،۱۳۴۲)
حتی فرعون- با تمامی ‌سرکشی و کفر و عصیانش – خداوند سبحان از زبان موسی علیه السلام با وی چنین می‌گویید: «قَالَ لَقَدْ عَلِمْتَ مَا أَنْزَلَ هَؤُلاءِ إِلَّا رَبُّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ بَصَائِرَ وَإِنِّی لَأَظُنُّکَ یَا فِرْعَوْنُ مَثْبُوراً» (اسرا: ۱۰۲)
ترجمه: «(موسی به فرعون) گفت: تو که (خوب) می‌دانی که این معجزه‌های روشنی بخش و (دلایل واضح) را جز صاحب آسمانها و زمین نفرستاده است (و تو کاملا آگاهانه حقایق را انکار می‌کنی) و من معتقدم که تو ای فرعون! (از حق روگردانی و سرانجام اگر از سرکشی خود بر نگردی) هلاک می‌گردی.» (المیدانی،۱۳۴۲)
پس معنای توحید ربوبی اعتقاد به این است که خداوند، پروردگارآسمانها و زمین است و خالق هرچه در آن ومیان آنها است. مالک امر درهستی که هیچ شریکی ندارد است. کسی نمی‌تواند حکم و فرمانش را نادیده بگیرد و همواست که روزی دهنده هر موجود زنده‌ای است. مدبر هر امری اوست که بلند می‌کند و به پایین می‌کشاند، دهنده وبخشنده او است سود وضرررساننده (الضار و النافع) و عزت‌بخش و خوارکننده نیز همو اوست، و غیر او هر کی باشد و هر چی باشد نمی‌تواند سود و زیانی نه برای خود و نه دیگران داشته باشد مگر باذن خدا.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

این نوع توحید را فقط کسانی که انکار وجود خدا می‌کنند قبول ندارند.
توحید الوهی:
فعل بنده در مقابل خدا است. تنها خدا را شایسته عبادت و خضوع و طاعت و بندگی مطلق دانستن است، پس غیر او را نباید عبادت و بندگی نمود و برای او شریک و همتا قرارداد.
زمانی توحید محقق می‌گردد که توحید الوهی به توحید ربوبی منضم گردد. مشرکان صدر اسلام با اینکه به توحید ربوبی معترف بودند اما مسلمان به حساب نمی‌آمدند چرا که غیر خدا را عبادت می‌کردند یهود و نصاری عزیر و مسیح بن مریم را فرزندان خدا می‌دانستند و احبار و رهبان را به عبادت می‌گرفتند و حلال و حرام را از آنان می‌گرفتند و برایشان قانون غیر خدایی وضع می‌کردند.
وقتی گفته می‌شود توحید منظور توحید الوهی است که مهمترین انواع توحید است.
توحید اسماء و صفات:
این نوع از توحید اشاره به اسماء الحسنی و صفات الهی دارد که آنها را به‌ طور مطلق شایسته خدا می‌داند.
«وَلِلَّهِ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَى فَادْعُوهُ بِهَا وَذَرُوا الَّذِینَ یُلْحِدُونَ فِی أَسْمَائِهِ سَیُجْزَوْنَ مَا کَانُوا یَعْمَلُونَ» (اعراف:۱۸۰)
ترجمه: «خدا داری زیباترین نامها است (که به بهترین معانی و کاملترین صفات دلالت می‌نمایند پس به هنگام ستایش یزدان و درخواست حاجات خویش از خدای سبحان) او را بدان نامها فریاد دارید و بخوانید و به‌ترک کسانی بگویید که در نامهای خدا به تحریف دست می‌یازند (و واژه‌های به کار می‌برند که از نظر لفظ یا معنی، منافی ذات یا صفات خداست). آنان کیفر کار خود را خواهند دید.» (المیدانی،۱۳۴۲)
همچنین در سوره اخلاص خداوند صفاتی را برای خود بیان می‌کند که تنها مختص و شایسته او است.
«قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ اللَّهُ الصَّمَدُ لَمْ یَلِدْ وَلَمْ یُولَدْ وَلَمْ یَکُنْ لَهُ کُفُواً أَحَدٌ»
ترجمه: «بگو: خدا، یگانه یکتا است خدا سرور والای برآوردنده امیدها و برطرف کننده نیازمندیها است نزاده است و زاده نشده است وکسی همتا و همگون او نمی‌باشد. »(المیدانی،۱۳۴۲)
در جای دیگر خدواند متعال خود را اینچنین معرفی کرده و خط بطلان به تشبیه و تمثیل خود توسط عقل بشری می‌زند:
«لَیْسَ کَمِثْلِهِ شَیْءٌ وَهُوَ السَّمِیعُ الْبَصِیرُ»(شوری: ۱۱)
ترجمه: «هیچ چیزی همانند خدا نیست (و نه او در ذات وصفات به چیزی از چیزهای آسمان و زمین می‌ماند، ونه چیزی از چیزهای آسمان و زمین در ذات و صفات بدو ماند) و او شنوا و بیناست» (و پیوسته بر کارگاه جهان نظارت می کند و از جمله زاد و ولد انسانها و حیوانها را می‌پاید) (المیدانی،۱۳۴۲)
مفهوم عبادت:
دکتر یوسف قرضاوی عبادت را اینگونه تعریف می‌کند:
«نهایت خضوع همراه با نهایت محبت، پس خضوع کامل با محبت کامل معنای عبادت است.» (القرضاوی،۱۳۹۹ه:۲۴)
صورتهای عبادت متعددند از جمله:
الف: دعا و نیایش.
پیامبر اسلام دعا را مغز عبادت می‌داند (الدعاء مخ العباده) یا به روایتی دیگر (الدعاء هو العباده).
ب: برپایی شعائر دینی مانند: نماز، روزه، حج، صدقه، زکات، نذر، ذبح و غیره آنهم فقط برای خدا.
ج: انقیاد و اذعان دینی نسبت به احکام شرع خدا. که حلال و حرام وحدود را مشخص نموده و شئون مختلف زندگی را با قوانین شرع نظام بخشیده است.
مفهوم شرک:
توحید که حق خالص خدا بر بندگان است شرک، شریک قرار دادن کسی در این حق است. مثلاً همراه خدا کسی را به خدایی بگیرد و او را عبادت و اطاعت کند یا از او استعانت بطلبد و استغاثه کند.
خدا این شرک را حرام نموده و صاحب آنرا نمی‌بخشد.
«إِنَّ اللَّهَ لا یَغْفِرُ أَنْ یُشْرَکَ بِهِ وَیَغْفِرُ مَا دُونَ ذَلِکَ لِمَنْ یَشَاءُ وَمَنْ یُشْرِکْ بِاللَّهِ فَقَدْ ضَلَّ ضَلالاً بَعِیداً» (نساء: ۱۱۶).
ترجمه: «بی‌گمان خداوند شرک ورزیدن به خود را (از کسی) نمی‌آمرزد و بلکه پایین‌تر از آن‌را از هر کس که بخواهد (و صلاح بداند) می‌بخشد»(القرضاوی،۱۳۹۹ه:۲۴).
شرک دارای مراتبی است علما و مفسرین به سه دسته تقسیم نموده‌اند:
۱-اکبر ۲-اصغر ۳-خفی(ابن تیمیه:۵)
توحید در باور ابوالقاسم فردوسی:
سخن هر چه بایست توحید نیست به نا گفتن و گفتن او یکیست
(جلد۴/ ص ۳۰۱)
فردوسی در این بیت اعلام می‌کند هر سخن و گفتاری که از توحید نباشد بیهوده و عبث است که گفتن و ناگفتنش یکسان است و این پندار ریشه در اندیشه توحیدی وی دارد هر چند کتاب وی شاهنامه کتاب آموزش دینی و تفسیر و عقیده نیست اما در هر جا که برایش امکان داشته باشد مفاهیم خداشناسی را بیان می‌کند و پایبندی خود را بدان اعلام می‌دارد.
در ادامه می‌گوید:
نخست از جهان آفرین یاد کن پرستش بر این یاد بنیاد کن
(جلد ۴/ ص ۳۰۲)
یاد خدا را مقدمه هر کاری می‌داند چنانچه در احادیث نبوی آمده است:
«هر چیزی که به نام خدا آغاز نشود ابتر است».
ذکر و یاد خدا را اساس پرستش و عبادت می‌داند، چرا که در بینش اسلامی فلسفه غایی عبادات ذکر و یاد خدا است.«واقم الصلاه لذکری»
توحید ربوبی در باور ابوالقاسم فردوسی:
شب و روز و گردان سپهر آفرید خور و خواب و تندی و مهر آفرید
جــز او را مـدان کـردگـار بلنـد کـزو شــادمــانی و زو مـستمنــد
(ب۱۲-۱۳)
خداوند گردنده خـورشید و مـاه روان را بــه نـیکـی نمــاینــد راه

۳-۴- ابزار تحقیق
۳-۴-۱- پرسش‌ نامه تعهدزناشویی (DCI)^[146]
این پرسشنامه شامل ۴۴ سوال است و توسط آدامز و جونز^[۱۴۷] طراحی شده است. این پرسشنامه دارای سه جزء: تعهد اخلاقی، تعهد شخصی و تعهد ساختاری است. این پرسشنامه دارای مقیاس لیکرت (قویا مخالفم تا قویا موافقم) با نمره ۱ تا۵ است. دامنه نمرات از ۱ تا ۷۲ است. جهت تعیین روایی پرسش‌نامه از روش روایی صوری و محتوایی استفاده شد. به این صورت که بعد از روایی صوری پرسشنامه، روایی محتوا توسط ۵ نفر از اساتید مشاوره دانشگاه اصفهان تایید و آلفای کرونباخ آن ۸۵ / ۰ بدست آمد (عباسی، ۱۳۸۸).
۳-۴-۲- مقیاس تاب‌آوری کانر- دیویدسون^[۱۴۸] (۲۰۰۳)
این مقیاس ۲۵ گویه‌ای دارد و سازه‌ی تاب‌آوری را در اندازه‌های ۵ درجه‌ای لیکرت از صفر تا چهار می‌سنجد حداقل نمره‌ی آزمودنی در این مقیاس صفر و حداکثر نمره وی صداست.
بررسی ویژگی‌های روان سنجی این مقیاس درشش گروه جمعیت عمومی، مراجعه کننده به بخش مراقبتهای اولیه، بیماران سرپایی روان پزشکی، بیماران با مشکل اختلال فراگیر، و دوگروه ازبیماران مبتلا به اختلال استرس پس از ضربه، انجام شده است. برای تعیین روایی این مقیاس نخست همبستگی هر گویه با نمره کل مقوله محاسبه و سپس از روش تحلیل عامل بهره گرفته شد محاسبه همبستگی هر نمره با نمره کل بدست آمد که ضریب‌ها بین ۴۱/۰ تا ۶۴/۰ بودند. برای تعیین پایایی مقیاس خود تاب‌آوری کانر و دیویدسون از روش آلفای کرونباخ بهره گرفته شد و ضریب پایایی ۸۹/ ۰به دست آمد (محمدی، ۱۳۸۴).

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۳-۵- روش اجرای پژوهش
پس از انتخاب نمونه‌ی پژوهش و گمارش تصادفی شرکت‌کنندگان در دو گروه آزمایش و کنترل، افراد دو گروه پرسشنامه‌های تعهد زناشویی و تاب‌آوری را تکمیل کردند. سپس در مورد محتوا، طول مدت دوره، مکان و زمان جلسات به آن‌ها اطلاعات کافی ارائه شد. بعد از آن اعضای گروه آزمایش در هشت جلسه‌ی ۹۰ دقیقه‌ای به صورت دوبار در هفته، تحت آموزش غنی‌سازی ازدواج قرار گرفتند. پس از اتمام جلسات، پرسشنامه‌های تعهد زناشویی و تاب‌آوری به عنوان پس‌آزمون در دو گروه آزمایش و گواه مجدداً اجرا گردید.
۳-۶- خلاصه محتوای جلسات آموزشی
به اختصار به موضوع و دستور هر جلسه در جدول (۳-۴) آمده است. محتوای جلسات براساس تلفیق دو رویکرد ارتقاء ارتباط زوجین و غنی‌‌سازی السون می‌باشد.
جدول (۳-۴): خلاصه موضوع و دستور جلسات آموزشی

جلسه
موضوع: معارفه و آشنایی

اول
دستور جلسه:

۱- خوشامدگویی و معارفه اعضاء با یکدیگر و برقراری ارتباط اولیه، مرور قوانین گروه

۲- معرفی رویکرد غنی‌سازی زوجین واهداف آن

۳- تعریف تعهد زناشویی و تاب‌آوری

دوم
موضوع: آموزش مهارت‌های ارتباطی

دستور جلسه:

۱- مرور مباحث قبل و پاسخگویی به سوالات

۲- آموزش شیوه صحیح ارتباط کلامی و غیرکلامی

۳- آموزش شیوه بحث و مذاکره مثبت

۴- یادگیری گوش دادن فعال وباتوجه بدون مداخله وسپس انعکاس پیام