می‌باشد.
شکل ۲ ـ ۱ ـ نمودار انواع سیستم‌های اطلاعاتی
منبع: «لاودن»، ۲۰۰۰، ص ۳۸
در زیر مهمترین و پر کاربردترین انواع سیستم اطلاعات مدیریت مورد بررسی قرار گرفته است.
۲ ـ ۴ ـ ۱ـ سیستم پشتیبانی تصمیم^[۵۹] (DSS)
“سیستم پشتیبانی تصمیم‎گیری سیستمی‌است که به منظور پشتیبانی از تصمیم گیرندگان در سطوح مختلف سازمان با تأکید بر تصمیمات شبه ساختاری و غیرساختاری طراحی و به کار گرفته می‎شود. این سیستم از طریق مدل سازی می‎تواند مسائل پیچیده و راهکاری بر اساس منطق پیشنهاد دهد” (صرافی زاده، ۱۳۸۴، ص ۶۰).
روساخر و اولسون^[۶۰] (۲۰۰۸) عقیده دارند که “سیستم‌های پشتیبان تصمیم در سطح میانی سازمان کار می‌کنند. آنها سیستم‌های اطلاعاتی مبتنی بر رایانه هستند که با ارائه اطلاعات تعاملی^[۶۱] به مدیران آنها در طول فرایند تصمیم گیری پیشتبانی می‌کنند” (ص ۶۹).
صرف نظر از اینکه سیستم پشتیبانی تصمیم چگونه تعریف شود به صورت مفهومی‌چهار عامل ضروری را شامل می‎باشد. نیومن^[۶۲] (۱۹۹۴) باین می‌کند که “این عوامل ضروری عبارتند: ۱٫ داده‌ها، ۲٫ مدل‌های تصمیم گیری، ۳٫ یک رابطه (صفحه کلید و مانیتور به عنوان رابطه کاربرد کامپیوتر)، ۴٫ تصمیم گیرنده‌ها” (ص ۱۶۴). “سیستم‌های پشتیبانی تصمیم، بر روی مشکلات بیشتر ساختار یافته تمرکز دارد” (بست^[۶۳]، ۲۰۰۲، ص ۳۶۰).
درجه ساختار یافتگی مشکلات
تصمیمات غیر ساختار یافته تصمیمات ساختار یافته
شکل ۲ ـ ۲ : رابطه سیستم پشتیبانی تصمیم و درجه ساختار یافتگی مشکلات
منبع : «مک لئود»^[۶۴]، ۱۹۹۵، ص ۳۶۰
سیستم پشتیبانی تصمیم مانند هر سیستم دیگری محیطی دارد که شامل تصمیم گیرنده و شرایط تصمیم می‌شود، همچنین ورودی‌هایی و فعالیت‌های درونی و بروندادهایی دارد. همچنین نوع سیستم پشتیبانی تصمیم از یک مرحله تا یک مرحله و از یک فعالیت تا فعالیت دیگر متفاوت می‌باشد.
۲ـ ۴ ـ۲ ـ سیستم گزارش دهی مدیریت^[۶۵] (MRS)
سیستم‌های اطلاعاتی مدیریت که همچنین سیستم‌های گزارشگری اطلاعاتی نیز نامیده شده است از مهمترین سیستم‎های پشتیبانی مدیریت محسوب می‎شود، سیستم‎های گزارش‎دهی مدیریت بسیاری از نیازهای اطلاعاتی تصمیمات روزمره مدیریت را پشتیبانی می کند. گزارش‌ها، نمایش‌ها (گراف‌ها و نمودارها) و گزارشات واکنشی به وسیله چنین سیستم‌هایی فراهم می‌گردند.
لوکاس^[۶۶] (۱۹۹۴) عقیده دارد که “سیستم گزارش دهی مدیریت تمرکز بر پردازش داده‌ها^[۶۷] بر خود کار کردن فعالیت‌های اداری را به تأکید بر فراهم کردن اطلاعات مبتنی بر گزارش^[۶۸] برای گزارش گیری، برنامه ریزی و کنترل مدیریت تبدیل می‌کند” (ص ۱۸۴).

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

به عبارت دیگر می‌توان گفت، سیستم‌های گزارش دهی مدیریت با تولید گزارشات خلاصه و ساختاری و با مبنای منظم و تکراری، کار مدیریت را تسهیل می‌کنند. سیستم‌های اطلاعاتی انواع متوعی از گزارشات، نظیر گزارشات برنامه‎ای، گزارشات درخواستی، گزارشات خاص، گزارشات تفصیلی، گزارش بر مبنای استثناء و گزارشات تاریخی در اختیار مدیران قرار می‌دهند که در زیر چند مورد از آنها (صرافی زاده و پناهی، ۱۳۸۴) توضیح داده شده است:
الف) گزارشات برنامه ای: گزارشاتی هستند که به طور متناوب و یا بر اساس برنامه زمانبندی شده مانند روزانه، هفتگی یا ماهانه تولید می‌شوند.
ب) گزارشات درخواستی: این گزارشات بر مبنای درخواست مدیران یک سری اطلاعات خاص را ارائه
می‌کنند. به عبارت دیگر ماهیت این گزارشات درخواستی می‌باشد.
ج) گزارشات تفصیلی: در این نوع گزارشات، ریز اقدام اطلاعاتی که منجر به تهیه گزارشات دیگر شده است را می‎توان دریافت نمود. این نوع گزارشات برای کنترل اقدام اطلاعات گزارشات دیرافت می‌شود و نشان دهنده مبنای شکل گیری یک عدد در گزارش می‌باشد.
د) گزارشات بر مبنای استثناء:
“این گزارشات فقط در مواردی که وضعیت غیرعادی بوده و علائم هشداردهنده وجود داشته باشد تهیه می‌شود. این گزارش‌ها برای مدیران در مسأله تأخیرات مفید است زیرا یکی از وظایف مدیران حل مسأله است و بررسی تأخیرات برای مدیریت صحیح، اساسی است". (مدهوشی، ۱۳۷۹، ص ۳۵).
در نتیجه سیستم‌های گزارش دهی مدیریت یکی از مهمترین سیستم‌های سازمانی می‌باشند. چرا که، بزرگترین هدف سیستم‌های اطلاعاتی ارتقاء توان تصمیم گیری مدیریت به سطحی واقعاً بالا می‌باشد. علاوه بر این سرعت در بازیابی اطلاعات با توجه به دسترسی سریع به آنها، امنیت، دقت تمرکز در اطلاعات از دیگر خصوصیات سیستم‌های اطلاعاتی مدیریت می‌باشد.سن^[۶۹] (۱۹۹۰) عقیده دارد که “سیستم اطلاعات هر مدیری در هر سازمانی به مانند لباسی است که با توجه به خصوصیات شخصی و منحصر به فرد او (طرز تلقی، دیدگاه‌ها و استعدادها) تهیه شده است و در رویارویی با یک موقعیت خاص، مدیران دیدگاه‌های متفاوتی را در پیش می‌گیرند” (ص ۴۹۹). همچنین سیستم گزارش دهی مدیریت مانند هر سیستم دیگری دارای عناصر و ساختاره می‌باشد، معمولاً در سیستم‎های اطلاعات مدیریت داده‌هایی مورد پردازش قرار می‌گیرند که توسط سیستم پردازش مبادلات^[۷۰] (TPS) و دیگر منابع اطلاعات داخلی تولید می‌شود، شکل زیر ساختار یک سیستم اطلاعات مدیریت را نشان می‌دهد.
داده های MIS
درخواست گزارش
برنامه MRS
داده های TPS
کاربر
گزارشات
انتخاب داده های TPS
شکل ۲ ـ ۳ : ساختار یک سیستم گزارش دهی مدیریت
منبع: مأخوذ از «صرافی زاده» و «پناهی»، ۱۳۸۴، ص ۲۰۹
۲ـ ۴ـ۳ ـ سیستم‌های اطلاعات مدیران اجرایی^[۷۱] (EIS)
سیستم‌های اطلاعات مدیران اجرایی که نیازهای مدیران ارشد یا اجرایی را تأمین می‌کنند، این سیستم‌ها بالاترین سطح را از نظر ترکیب داده‌ها دارا می‌باشند و معمولاً شامل گزارشات به شکل استاندارد بوده و از جدیدترین سیستم‎های اطلاعاتی هستند. راولی (۱۳۷۹) سیستم‌های اطلاعات مدیران اجرایی را به شرح زیر تعریف نموده است:
سیستم‌های اطلاعات مدیران اجرایی مبتنی بر کامپیوتر می‌باشند و تصمیم گیری و فعالیت‌های اثربخش در سطوح بالای یک سازمان را پشتیبانی می‌کنند. این سیستم‌ها ضمن جمع آوری اطلاعات از منابع داخلی و خارجی سازمان، آنها را در قالب مطلوب و با توجه به اطلاعات کلیدی در دسترس مدیران عالی قرار می‌دهند. برای بکارگیری این سیستم‌ها لازم است مدیران از بخش‌های مختلف سازمان، محیط و عوامل بیرونی آن آگاه باشند (ص ۱۱۰).
سیستم‌های اطلاعات مدیران اجرایی (برین^[۷۲]، ۱۹۹۷) سیستم‌هایی هستند که بسیاری از خصوصیات سیستم‌های پشتیبانی تصمیم و سیستم‌های پشتیبانی مدیریت را با یکدیگر ترکیب می‌سازند. این سیستم‌ها برای اولین بار که ایجاد شدند بر تحقق نیازهای استراتژیک مدیریت عالی متمرکز بودند. روساخر و اولسون^[۷۳] (۲۰۰۸) عقیده دارند که “اولین هدف سیستم‌های اطلاعاتی مدیران اجرایی فراهم آوردن امکاناتی جهت دسترسی سریع و آسان مدیریت اجرایی، عوامل حیاتی موفقیت^[۷۴]، که به معنی عوامل کلیدی که در تحقق اهداف استراتژیک سازمان حیاتی است، می‌باشد” (ص ۷۰). بنابراین سیستم‌های اطلاعاتی مدیران عالی، اطلاعاتی را که به مدیران دید و بینش واضح تری از روندها و وقایع حساس و کلیدی، قبل از اینکه نسبت به انجام آنها خیلی دیر شده باشد، را تحلیل می‌کنند و نمایش می‌دهند.
۲ ـ ۴ ـ ۴ـ سیستم خودکار اداری^[۷۵] (OAS)
مدی سان و دارتون^[۷۶] (۱۹۹۶) اظهار می‌دارند که “سیستم اتوماسیون اداری، سیستم‌های مبتنی بر کامپیوتر هستند که در تسهیل ارتباطات و افزایش بهره وری مدیران و کارکنان اداری از طریق مستندسازی کمک می‌کنند” (ص ۹۸).
رواج ریز کامپیوترها در ادارات (صرافی زاده و پناهی، ۱۳۸۴)، با انتشار روزافزون محصولات جدید ارتباطی، کامپیوتری و ذخیره سازی اطلاعات و تغییرات اساسی در روش اجرایی امور اداری همراه بوده است. در ابتدا از سیستم‎های کامپیوتری برای مکاتبات به صورت مستقل استفاده می‌شد، اما به مرور زمان کامپیوترها به یکدیگر مرتبط گردیدند. این ارتباط به کاربران اجازه می‌دهد نه تنها از فایل‌های مکاتبات به صورت مشترک استفاده نمایند، بلکه می‎توانند برای یکدیگر ارسال نمایند. در جدول زیر انواع سیستم خودکار اداری و کاربرد آنها شرح داده شده است.
جدول ۲ ـ ۲ : انواع ابزارهای اتوماسیون اداری